W Polsce stężenie smogu w okresie zimowym jest bardzo wysokie. O wiele wyższe niż w innych państwach europejskich, które mają niższe poziomy alarmowe niż u nas w kraju. Dlaczego tak się dzieje? Otóż w okresie zimowym powstają idealne warunki dla smogu – chłodne i wilgotne powietrze, brak wiatru i spaliny wytworzone przez gospodarstwa domowe „osiadają” nad miastami i możemy na własne oczy zobaczyć, jak bardzo powietrze jest zanieczyszczone.
Obecnie do walki ze smogiem stają urzędnicy, samorządy, ale i zwykli obywatele. Wzrasta świadomość szkodliwości spalin, przygotowywane są projekty, które mają na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Skąd się biorą zanieczyszczenia powietrza? 52 procent udziału w powstawaniu smogu ma niska emisja, czyli ogrzewanie gospodarstw domowych. Kolejnymi sprawcami zanieczyszczeń są w 17 proc. przemysł i w 10 proc. samochody. Dzieje się tak dlatego, że do tej pory nie było żadnych norm dotyczących pieców grzewczych i materiału wykorzystywanego do ogrzewania. W Polsce w sprzedaży jest muł i miał węglowy, w innych krajach traktowany jako odpad przy produkcji węgla i utylizowany. Droga do ustalenia norm dotyczących paliwa grzewczego jest w naszym kraju długa, ale konieczna do przebycia, by zminimalizować wpływ zanieczyszczeń powietrza na nasze zdrowie.
Aby ograniczyć niską emisję należałoby przede wszystkim wymienić w większości gospodarstw domowych piece, najlepiej na kotły gazowe lub pompy cieplne. Według Polskiej Izby Ekologii najgroźniejsze dla środowiska są kotły zasilane drewnem i węglem oraz piece kaflowe, a tych jest pełno. Większość urządzeń tego typu jest albo stara, albo niespełniająca żadnych norm emisyjnych, a jednak nadal użytkowana. W Krakowie, który od dawna boryka się z problemem smogu zorganizowano nawet fundusze dla mieszkańców, by ci mogli wymienić stare piece na nowe za darmo.
Palenie śmieci
Kiedy widzimy, że ktoś pali śmieci (łatwo poznać po czarnym dymie z komina i charakterystycznym zapachu) powinniśmy to zgłosić Straży Miejskiej. Zawiadamiamy strażników o podejrzeniu popełnienia wykroczenia polegającego na paleniu śmieci, podając miejsce i czas zdarzenia. W przypadku zgłoszenia podejrzenia popełnienia wykroczenia Straż Miejska musi przeprowadzić czynności wyjaśniające i poinformować nas o ich wyniku. Proceder palenia śmieci jest karalny, gdyż emituje bardzo dużo zanieczyszczeń do atmosfery!
Smog - skład i skutki wdychania
Smog składa się z pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5. Są to mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych, zawierające substancje toksyczne, między innymi benzo[a]piren, metale ciężkie dioksyny i furany. Pył PM10 dostaje się do płuc i oskrzeli, natomiast mniejsze cząsteczki pyłu PM2,5 przedostają się z pęcherzyków płucnych do krwi i są o wiele bardziej niebezpieczne dla organizmu.
Smog może powodować kaszel, zadyszkę, trudności z oddychaniem. Przyczynia się do zwiększenia podatności na infekcje układu oddechowego oraz zaostrza alergie (astmę, katar sienny, zapalenie spojówek). Długie narażenie na wdychanie pyłów może mieć wpływ na przebieg chorób serca (powodować zawał) oraz zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, powodować wady płodu, poronienia i niską masę urodzeniową dziecka. Długotrwała ekspozycja na pyły skutkuje także skróceniem średniej długości życia.