Ciąża urojona, czyli rzekoma, jest zaburzeniem psychicznym, które charakteryzuje zupełny brak krytycyzmu i wiary w wyniki badań i wymaga leczenia. Może być przyczyną dużego cierpienia dla kobiety, a także negatywnie wpłynąć na jej kontakty z otoczeniem.

Co to jest ciąża urojona?

Wbrew powszechnej opinii ciąża urojona to poważne zaburzenie psychiczne, a nie przejściowe przeświadczenie o zajściu w ciążę. W wyniku silnego i niepoddającego się żadnym argumentom przekonania o ciąży, w organizmie kobiety dochodzi do zmian fizjologicznych podobnych do tych pojawiających się u przyszłej matki. Stan taki może utrzymywać się przez wiele miesięcy, a nawet zakończyć urojonym porodem.

Ciąża urojona – objawy

Objawy ciąży urojonej są takie same, jak tej prawdziwej, mimo że wyniki badań zaprzeczają, że doszło do zapłodnienia. Oprócz silnego i niemożliwego do obalenia przekonania, że jest się w ciąży, mogą wystąpić:

• powiększenie i bolesność piersi,
  
• powiększenie obwodu brzucha,
  
• brak menstruacji,
  
• powiększenie macicy,
  
• mdłości i wymioty,
  
• wyczuwanie rzekomych ruchów dziecka,
  
• skurcze macicy i rzekomy poród.

Ciąża urojona znana jest od dawna, a najsłynniejszym przypadkiem było jej dwukrotne wystąpienie u królowej Anglii Marii I Tudor. Słynne są również historie kobiet, u których podczas porodu okazywało się, że ich macica jest pusta, co na ogół przypisywano zjawiskom paranormalnym, klątwom lub czarom.

Przyczyny ciąży urojonej

Przyczyn ciąży urojonej upatruje się w bardzo wysokim poziomie stresu, który jest wywołany olbrzymim pragnieniem posiadania dziecka (i wtedy dotyka na ogół kobiet bezpłodnych) bądź ogromnym lękiem przed zajściem w ciążę (najczęściej występuje u nastolatek).

Podczas tego zaburzenia mózg i ciało wzajemnie się oszukują, ponieważ sztucznie wytworzone objawy utwierdzają kobietę w przekonaniu, że rzeczywiście jest w ciąży. Silny stres pobudza przysadkę mózgową do nadprodukcji hormonów, które naturalnie wytwarzane są w ciąży – na przykład prolaktyny, co skutkuje fizjologicznymi zmianami w organizmie.

Ciąża urojona a test ciążowy

Jeżeli kobieta twierdzi, że spodziewa się dziecka, pomimo negatywnego wyniku testu ciążowego, niekoniecznie świadczy to o ciąży urojonej. Internet pełen jest historii o fałszywych wynikach testów ciążowych, a objawy wywoływane przez zaburzenia hormonalne mogą potęgować przekonanie o zajściu w ciążę. Chorobę psychiczną diagnozuje się dopiero, gdy kobieta jest pewna, że zostanie matką, nawet jeśli zostanie to wykluczone po badaniach krwi i wizycie u ginekologa.

Ciąża urojona – leczenie

Ciąża rzekoma to poważne zaburzenie psychiczne, które powinno być leczone. Choroba ta w bardzo słabym stopniu poddaje się psychoterapii, choć może ona być pomocna na jej późniejszym etapie. Na początku najczęściej zalecana jest konsultacja psychiatryczna i przyjmowanie odpowiednich leków, a czasami konieczne jest przebywanie w ośrodku zamkniętym pod stałym nadzorem lekarza, dopóki stan kobiety cierpiącej na ciążę urojoną się nie poprawi.

W leczeniu ciąży urojonej (i zapobieganiu jej nawrotom) bardzo istotne jest wsparcie partnera i rodziny. Muszą oni uzmysłowić sobie, że taki stan wynika z nadmiernego stresu i nierzadko presji, jaką nałożono na kobietę. Może to dotyczyć zarówno nacisku w kwestii posiadania dziecka, ale także obawy przed ciążą spotęgowanej przekonaniem o odrzuceniu ze strony partnera czy rodziny w przypadku, gdyby do niej doszło. Dlatego osoby cierpiące na ciążę urojoną powinny być otoczone opieką i miłością ze strony bliskich, a także stale zapewniane o bezwarunkowej miłości, jaką są darzone.

U matek z rodzin wielodzietnych, u których przyczyną ciąży urojonej jest lęk przed posiadaniem kolejnego dziecka, można rozważyć zabieg podwiązania jajników.

Co jeszcze może dawać objawy ciąży urojonej?

Objawy podobne do ciąży urojonej mogą być wywołane syndromem napięcia przedmiesiączkowego lub zmianami hormonalnymi. Przy ustaniu miesiączkowania należy jak najszybciej zgłosić się do ginekologa, który zleci odpowiednie badania i leczenie. Zaburzenia hormonalne, takie jak podwyższona prolaktyna, mogą być wywołane przez stres, przemęczenie czy nieodpowiednią dietę, ale również wynikać z chorób przysadki mózgowej czy tarczycy. Często ich leczenie jest długotrwałe i wymaga opieki endokrynologicznej.

Osoby, które usilnie starają się o dziecko, są szczególnie podatne na wystąpienie takich zaburzeń, co wtórnie może utrudnić zajście w ciążę. Zaleca się wtedy stosowanie technik redukujących stres i ewentualną psychoterapię.