Torbiel (cysta) jajnika może utrudniać zajście w ciążę, w większości przypadków wdrożone leczenie jest natomiast w stanie wyeliminować źródło problemów z prokreacją. Kluczowe jest rozpoznanie źródła problemu.

Torbiel jajnika a ciąża

Ciąża a torbiel to temat, który niepokoi wiele kobiet planujących dziecko. Cysta jest bowiem dość powszechnym problemem, często występującym właściwie bezobjawowo i zwykle niepowodującym żadnych poważnych konsekwencji. Większość kobiet przynajmniej raz w życiu miała tego typu zmianę na jajniku, tyle tylko, że mogła o niej nie widzieć. Niektóre torbiele znikają bowiem bez interwencji lekarskiej, nawet jeśli mają więcej niż 2 centymetry. Jest jednak taka część, która wymaga natychmiastowego leczenia operacyjnego lub hormonalnego, i to najprawdopodobniej z tego powodu kobiety, dowiadując się o torbieli jajnika, boją się zajść w ciążę, martwi je ryzyko rozwoju choroby nowotworowej lub niepłodności. Rzeczywistość pokazuje natomiast, że nie każda zmiana jajnika uniemożliwia zapłodnienie, większość nie ma także nic wspólnego ze zmianami nowotworowymi.

Czym jest torbiel jajnika?

Wszystko zależy od rodzaju cysty, jej stadium, wdrożonego leczenia. Na samym początku warto jednak przypomnieć, że tego typu zmiana przypomina mały balonik wypełniony płynem, może to być także zgrubiała tkanka danego narządu. Niekiedy ma kilkanaście millimetrów, innym razem jest wielkości orzecha lub nawet większa od pomarańczy. Najczęstszą przyczyną powstania cyst są zmiany hormonalne. Torbiele na jajniku tworzą się, gdy:

• pęcherzyk Graafa nie pęka w odpowiednim czasie,
• kobieta cierpi na zespół policystycznych jajników lub endometriozę,
• w organizmie kobiety rozwijają się zmiany nowotworowe.

Torbiel jajnika – czy można zajść w ciążę?

Torbiel jajnika w ciąży to temat, który obrósł w niepokojące mity. Prawda jest natomiast taka, że w wielu przypadkach cysty są wykrywane u kobiet podczas rutynowego badania ultrasonograficznego (USG), wykonywanego już w ciąży. Z reguły nie wpływają one na przebieg ciąży i samoistnie się wchłaniają. W takim przypadku nie ma więc żadnego powodu do paniki, kobieta powinna jednak być pod stałą obserwacją. Niestety nie zawsze można zajść w ciążę przy torbieli jajnika. Problem ten dotyczy szczególnie chorych, u których przyczyną powstania cysty jest zespół policystycznych jajników. Zakłada się, że schorzenie to dotyka około 5–10% kobiet. Torbiel jajnika a ciąża to także złożony problem w przypadku pacjentek z endometriozą – tutaj również cysta może utrudniać zapłodnienie. W zespole policystycznych jajników u pacjentek występuje dużo małych cyst. U chorych na endometriozę problem stanowią tzw. torbiele czekoladowe, które wypełnione są gęstą krwią o brązowej barwie. W przypadku ich pęknięcia krew przedostaje się do jamy brzusznej, co już stanowi poważne.

Ciąża a torbiel czynnościowa

„Mam torbiel na jajniku, czy mogę zajść w ciążę” – odpowiedź na to pytanie zależy od rodzaju cysty. Torbiele czynnościowe jajnika (inaczej proste), związane z tym, że pęcherzyk Graffa pęka w nieodpowiednim momencie, mogą prowadzić do zaburzenia cyklu, co zmniejsza szansę na zapłodnienie. Może się zdarzyć tak, że krwawienie występuje w normalnym terminie, ale sam cykl jest bezowulacyjny. W przypadku niektórych torbieli nie dochodzi do jajeczkowania, ponieważ pęcherzyk Graafa nie pęka, mimo iż jest dużych rozmiarów. Brak komórki jajowej to zaś brak szansy na ciążę. Przy cyście powstałej z przekształcenia ciałka żółtego do owulacji co prawda dochodzi, ale nie zanika ono mimo braku zapłodnienia. Tego typu zmiana również może prowadzić do problemów z zajściem w ciążę. Trzeba jednak pamiętać, że część torbieli znika samodzielnie i może okazać się, że w kolejnym cyklu dojdzie do zapłodnienia.

Leczenie torbieli na jajniku

Torbiel jajnika niewątpliwie może utrudniać zajście w ciążę. W przypadku cyst czynnościowych często wystarczy kilka miesięcy terapii hormonalnej, aby wszystko wróciło do normy. Przy torbieli endometrialnej najczęściej stosuje się leczenie operacyjne, natomiast cysty powstałe w wyniku policystycznego zapalenia jajników (PCOS) zwalcza się najpierw kuracją hormonalną, a jeśli ona nie przyniesie efektów – przeprowadza się operację, najczęściej laparoskopową. Ma ona przywrócić normalne, owulacyjne cykle i zwiększyć szanse na zajście w ciążę.

Zobacz film: Ginekologia

Bibiografia:

1. Małgorzata Szczepańska, Marcin Rajewski, Jan Skrzypczak, Postępowanie z guzami jajnika w ciąży a wyniki położnicze, „Ginekologia Polska” 82/2011.

2. Roger A. Pierson, Obrazowanie ultrasonograficzne w niepłodności, [w:] P.W. Callen Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii, Wrocław 2011.