Cholina to inaczej witamina B4 – związek chemiczny rozpuszczalny w wodzie. Suplementacja choliny w ciąży jest istotna – jej braki mogą doprowadzić do wad wrodzonych u płodu. W organizmach matki i rozwijającego się płodu pełni wiele ważnych funkcji. Oprócz tego salicylany choliny są wykorzystywane jako składniki leków przeciwzapalnych, najczęściej do leczenia bólu gardła. Poza ciążą cholina wspiera pracę wątroby, serca, nerek i mózgu.
Cholina a ciąża – ważna witamina dla rozwoju płodu
Witamina B4 działa na poziomie komórkowym – jest ważnym składnikiem błon komórek i ma znaczenie przy ich podziałach. Nieprawidłowe podziały komórkowe to podłoże do rozwinięcia się dość poważnych chorób, m.in. zespołu Downa. Ryzyko zachorowania zwiększa się ośmiokrotnie, jeśli przyszła matka zmaga się z niedoborem witaminy B4. Cholina w czasie ciąży odpowiada za rozwój łożyska i płodu, bierze czynny udział w dostarczaniu do niego kwasu dokozaheksaenowego (DHA). W późniejszych etapach ciąży usprawnia przepływ krwi u rozwijającego się dziecka i jednocześnie reguluje poziom kortyzolu. Działanie to ma znaczenie również dla przyszłości malucha – prawidłowe stężenie choliny zapobiega cukrzycy i otyłości. Bez witaminy B4 niemożliwy byłby rozwój układu nerwowego płodu. Acetylocholina działa na układ nerwowy, a produktem ubocznym tej reakcji jest właśnie cholina, która wpływa na powstawanie nowych połączeń nerwowych w hipokampie – części mózgu odpowiadającej za pamięć i myślenie przestrzenne.
Cholina w ciąży bierze udział w syntezie DNA. Potrafi jedne geny „wyciszać”, a inne pobudzać. Dla przyszłej mamy cholina jest strażnikiem zdrowia wątroby – dzięki niej wytwarzane są substancje odpowiadające za transport cholesterolu z tego organu, co chroni przed jego stłuszczeniem. Dzięki witaminie B4 układ nerwowy przyszłej mamy działa sprawnie, serce bije równomiernie, a mięśnie pracują w sposób prawidłowy.
Skutki niedoboru choliny w ciąży
Niedobory choliny w ciąży mogą doprowadzić do wielu wad rozwojowych płodu i chorób, nawet tych o podłożu genetycznym. Niski poziom choliny zwiększa ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka, takich jak rozszczep kręgosłupa, przepukliny oponowe i mózgowo-rdzeniowe, a nawet bezmózgowie. Zbyt niska podaż choliny do płodu może przyczynić się do rozwoju zespołu Downa oraz innych chorób genetycznych. Skutkiem braków witaminy B4 będzie także zaburzony rozwój intelektualny dziecka. U kobiety niedobór choliny w ciąży może skutkować bólami głowy, wzmożonymi zaparciami, mdłościami i stanami lękowymi. Niska zawartość choliny w ciąży zwiększa ryzyko pojawienia się stanu przedrzucawkowego, a nawet zbyt wczesnego porodu. Osłabieniu ulega także odporność matki – staje się ona bardziej podatna na wszelkiego rodzaju infekcje, które same w sobie mogą być groźne dla płodu.
Zobacz film i dowiedz się jak rozwija się płód:
Cholina w ciąży – preparaty, suplementacja, dieta
Zapotrzebowanie na cholinę w ciąży wynosi 450 mg, a poza nią jest to 425 mg. Mamom karmiącym piersią poleca się spożywanie witaminy B4 nawet w ilości 550 mg. Suplementacja jest polecana szczególnie tym kobietom, które zmagają się z chorobami wątroby, ponieważ to one zazwyczaj cierpią na jej niedobór. W takich przypadkach dawka 450 mg może być niewystarczająca, dlatego odpowiednia jej ilość zostanie dobrana przez lekarza. Przyszłe mamy nie muszą się martwić o specjalną suplementację choliny i dokupienie do swojej apteczki nowych preparatów, chyba że ich zapotrzebowanie tego wymaga. Rekomendowane ilości choliny w ciąży zawierają suplementy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią – w jednej tabletce znajdziemy żelazo, jod, magnez, kwas foliowy, witaminy D, C i inne z grupy B.
Jak uzupełniać cholinę za pomocą diety? Znajdziemy ją w jajkach (ok. 113 mg w 1), świeżych rybach (aż 284 mg w 85 g), kalafiorze i brokułach. Mięso wołowe i drobiowe zawiera duże ilości witaminy B4 – aż 222 mg w 68 g.
Cholina w ciąży – skutki nadmiaru
Przedawkowanie choliny w ciąży nie jest łatwe, ponieważ nadmiar tej substancji jest wydalany z moczem. Wzmożona suplementacja tego związku może sprawić, że u matki pojawią się skutki uboczne w postaci biegunek, nudności, niskiego ciśnienia i dużej potliwości.
Bibliografia:
- Dorota Świątkowska, Poradnik żywienia dla kobiet w ciąży, Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka, ISBN 978–83–88767–69–2.
- Dorota Bomba-Opoń, Lidia Hirnle, Jarosław Kalinka, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, t. 2, nr 5, s. 210–214, Via Medi