Smogiem nazywamy zanieczyszczone powietrze, które zimą przypomina mgłę zalegającą nad miastem. Jednak od mgły jest on o wiele bardziej niebezpieczny, gdyż zawiera toksyczne substancje – pyły PM10 oraz PM2,5. Są to mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych, zawierające substancje toksyczne, między innymi wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne np. benzo[a]piren, metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Pył zawieszony w powietrzu PM10 składa się z cząstek o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc. Poziom dopuszczalny dla stężenia średniodobowego wynosi 50 µg/m3 i może być przekraczany nie więcej niż 35 dni w ciągu roku. Poziom dopuszczalny dla stężenia średniorocznego wynosi 40 µg/m3, a poziom alarmowy 200 µg/m3. Z kolei pył PM2,5 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które z górnych dróg oddechowych mogą przenikać poprzez pęcherzyki płucne do krwi. Stężenie średnioroczne nie powinno przekraczać 25 µg/m3, poziom dopuszczalny to 25 µg/m3 (Zobacz Źródło 1).
Szkodliwość pyłów zawieszonych
Cząstki PM10 wraz z wdychanym powietrzem dostają się do płuc i oskrzeli. Ich nagromadzenie może powodować kaszel, zadyszkę, trudności z oddychaniem. Przyczyniają się do zwiększenia podatności na infekcje układu oddechowego oraz zaostrzają alergie (astmę, katar sienny, zapalenie spojówek). Długie narażenie na wdychanie pyłów może mieć wpływ na przebieg chorób serca oraz zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe.
Pyły PM2,5 również absorbowane są w drogach oddechowych, ale to głównie one przenikają do krwi. Ponieważ są bardzo małe dostają się do pęcherzyków płucnych, a stamtąd do krwiobiegu. Według Światowej Organizacji Zdrowia pył PM2,5 jest najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka spośród innych zanieczyszczeń. Długotrwałe narażenie na jego działanie skutkuje skróceniem średniej długości życia. Naukowcy z Politechniki Warszawskiej wyliczyli, że w samej stolicy z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera co roku około 3 tys. mieszkańców. Bezpośrednią przyczyną ich śmierci są zatrzymanie akcji serca, zawał, udar mózgu albo rak płuc – u osób, które nigdy nie paliły papierosów (Zobacz Źródło 2).
Wychodzenia na dwór podczas przekroczonych norm emisji pyłów powinny unikać szczególnie kobiety ciężarne. Udowodniono, że narażenie na działanie pyłów może powodować niską masę urodzeniową płodu, wady wrodzone oraz powikłania przebiegu ciąży.
Skąd się bierze smog?
Za powstawaniem smogu stoi tak zwana niska emisja. Nazwa pochodzi od niskich kominów, które emitują do atmosfery toksyczne substancje. Mowa tutaj o kominach gospodarstw domowych, które ogrzewają mieszkania nieprzystosowanymi do tego piecami, bez odpowiednich filtrów oraz paląc kiepskiej jakości paliwem, jak np. mułem i miałem węglowym, w innych krajach nie dopuszczonym do sprzedaży i traktowanym jako odpad przy produkcji węgla. Według Polskiej Izby Ekologii najgroźniejsze dla środowiska są kotły zasilane drewnem i węglem oraz piece kaflowe.
Według Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami źródła emisji pyłu PM10 to w 52 proc. zanieczyszczenia pochodzące z gospodarstw domowych, a zaledwie 17 proc. pochodzi z przemysłu. Pozostałe zanieczyszczenia wytwarzają m.in. samochody (zwłaszcza stare, o silnikach typu diesel) i rolnictwo.
Co powoduje ozon?
Ozon może powodować chwilowe zaburzenia funkcji oddechowych, szybki i płytki oddech oraz bóle głowy, zwłaszcza przy większym wysiłku fizycznym. Wysokie stężenia ozonu mogą powodować podrażnienia górnego odcinka dróg oddechowych, kaszel i napady duszności. Możliwe są podrażnienia i swędzenie oczu, bóle klatki piersiowej, podrażnienia śluzówki, a także choroby dróg oddechowych (nosa, gardła i płuc) – informuje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie (Zobacz Źródło 3). Ozon to zanieczyszczenie wtórne, powstałe z tlenków azotu i węglowodorów, które rozkładają się w promieniach słonecznych, w wysokiej temperaturze. Poziom docelowy stężenia 8-godzinnego dla ozonu wynosi 120 µg/m3 i może być przekraczany nie więcej niż 25 dni w ciągu roku. Poziom informowania społeczeństwa wynosi 180 µg/m3, a poziom alarmowy 240 µg/m3 (Zobacz Źródło 4).
Zanieczyszczenia powietrza, które zimą dostały się do atmosfery opadają na ulice, pola, trawniki. Latem osiadłe w ten sposób metale ciężkie, pyły i rtęci podnoszone są przez wiatr oraz ruch uliczny. W ten sposób powstaje smog wtórny. Latem najwięcej zanieczyszczeń powietrza emitują spaliny samochodowe, a dodatkowo zagraża nam ozon.
Jak wiele w powietrzu jest zanieczyszczeń, widzimy, choćby odkurzając meble, a przecież to, co najgroźniejsze — alergeny, bakterie, wirusy, zarodniki pleśni czy tak drobny, że potrafi przenikać do krwioobiegu, pył PM2,5, są niewidoczne. Inteligentny oczyszczacz Sharp niczym odkurzacz 3D usuwa zanieczyszczenia zanim osiądą na meblach i podłodze. Oprócz filtrowania powietrza urządzenie aktywnie oczyszcza je w całym pomieszczeniu, emitując tzw. ciężkie aerojony, które neutralizują patogeny i usuwają nieprzyjemne zapachy - mówi Mariusz Kościelniak ekspert marki SHARP.
Źródło:
1. https://polskialarmsmogowy.pl/polski-alarm-smogowy/smog/szczegoly,niska-emisja-pm-10-pm-25,17.html