Wybroczyny są niewielkimi plamkami o zabarwieniu czerwonym lub fioletowym, które widać gołym okiem. Tworzą się na błonach śluzowych lub na skórze i są efektem wynaczynienia się krwi. Przyczyny wybroczyn na skórze są różne, ale zmian tych nie wolno lekceważyć. Mogą być objawem wielu chorób, np. białaczki, małopłytkowości, infekcyjnego zapalenia wsierdzia czy mononukleozy zakaźnej. Wysypka wybroczynowa może obejmować duże powierzchnie ciała i stanowi wskazanie do konsultacji z lekarzem.

Czerwone wybroczyny na ciele – jak się tworzą?

Wybroczyny krwawe to efekt wynaczynienia krwi z naczyń włosowatych. Wybroczyny na skórze mają wygląd plamek koloru ciemnoczerwonego lub fioletowego, które nie bladną przy ucisku. Powstają w wyniku przenikania erytrocytów przez ściany drobnych naczyń krwionośnych, gdy uległy one uszkodzeniu. Do wybroczyn dochodzi także wtedy, gdy układ krzepnięcia, odpowiadający za naprawę uszkodzeń naczyń krwionośnych, nie funkcjonuje prawidłowo. W zdrowym organizmie nie dochodzi do takiej sytuacji, dlatego wybroczyny zawsze są oznaką stanu chorobowego.

Wybroczyny u dziecka lub osoby dorosłej – przyczyny

Krwawe podbiegnięcia na skórze są najczęściej efektem krótkotrwałego zwiększonego ciśnienia w naczyniach kapilarnych. Pojawiają się w czasie płaczu, intensywnego kaszlu lub wymiotów, nie są groźne i ustępują po kilku dniach, a nawet godzinach. Wybroczyny na twarzy po wymiotach, mają postać małych, sinoczerwonych wybroczyn pod oczami.

Wybroczyny na twarzy i innych częściach ciała mogą pojawiać się także w wyniku:

• urazów mechanicznych – najczęściej mają wówczas postać siniaków, czyli dużych wybroczyn. Przy niewielkich urazach, np. otarciach, uderzeniach czy długotrwałych naciskach, mogą obejmować duże powierzchnie ciała,
• niedoborów czynników krzepnięcia, które odpowiadają za procesy krzepnięcia krwi,
• zbyt niskiego poziomu płytek krwi,
• dezaktywacji funkcji płytek krwi, będącej efektem stosowania leków przeciwagregacyjnych.

Przy wybroczynach na nogach, rękach, twarzy czy innych częściach ciała, występujących bez wskazanych przyczyn, konieczne jest wykonanie morfologii i oznaczenie czasów krzepnięcia. Wybroczyny często wynikają z wrodzonych lub nabytych skaz płytkowych lub osoczowych.

Skąd się biorą zmiany na skórze? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Plamy wybroczynowe – co mogą oznaczać?

Wybroczyny na rękach, nogach, twarzy, innych częściach ciała oraz błonach śluzowych najczęściej są efektem patologicznych zmian w naczyniach krwionośnych. Dawniej ich przyczyną był szkorbut, w dzisiejszych czasach za zmiany te najczęściej odpowiadają choroby autoimmunologiczne, np.:

• celiakia,
• toczeń rumieniowaty układowy,
• choroba Kawasaki,
• choroba Schonleina-Henocha,
• zespół Sjögrena,
• choroba Ehlersa-Danlosa.

Czerwone wybroczyny towarzyszą również mononukleozie zakaźnej, cytomegalii i szkarlatynie. Mogą występować także w przebiegu zakażeń meningokokowych, a zwłaszcza sepsy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Znacznie rzadziej wybroczyny na skórze wskazują na białaczkę, która charakteryzuje się obniżeniem ilości płytek krwi.

Diagnostyka i leczenie krwawych wybroczyn

Wybroczyny u noworodka, niemowlęcia, starszego dziecka lub osoby dorosłej zawsze powinny być pokazane lekarzowi. Nie wolno ich lekceważyć, ponieważ mogą wskazywać na groźne choroby. Podstawowa diagnostyka obejmuje morfologię krwi z oznaczeniem ilości trombocytów i czasu krzepnięcia. Takie badanie pozwala wykryć wrodzone i nabyte skazy krwotoczne.

W przypadku, gdy przyczyną wybroczyn na brzuchu, nogach czy rękach okaże się zbyt intensywny wysiłek fizyczny, objawy ustąpią samoistnie po kilku dniach. Proces ten można przyspieszyć, wprowadzając do diety produkty lub suplementy zawierające dużą ilość witaminy C, która wzmacnia i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych.

Jak zbudowana jest skóra? Dowiesz się tego z filmu:

Jeśli wybroczynom na skórze towarzyszą inne objawy, np. wysoka temperatura, złe samopoczucie, ból, np. brzucha lub w klace piersiowej, niezbędna jest szczegółowa diagnostyka. Najczęściej wykonuje się:

• EKG,
• echo serca,
• badanie morfologii krwi i posiew.

Umiejscowienie i wygląd wybroczyn u dziecka może wskazywać na konkretne schorzenie, np. wybroczyny na stopach, nogach oraz pośladkach, łączące się w okolicy kostek w duże siniaki, mogą wskazywać na chorobę Schonleina-Henocha. Z tego właśnie względu wybroczyny u niemowlęcia czy starszego dziecka zawsze należy pokazać lekarzowi, który zleci odpowiednie badania.

Leczenie wybroczyn podskórnych jest uzależnione od ich przyczyny. Przy uszkodzeniach mechanicznych wystarczy odpoczynek i suplementacja witaminy C, natomiast poważne schorzenia leczone są najczęściej w warunkach szpitalnych.