W związku z rosnącą świadomością konsumentów i ich zapotrzebowaniem na zdrowe, ekologiczne produkty, w sklepach można coraz częściej znaleźć kosmetyki opatrzone etykietą sugerującą, że dany wyrób powstał z poszanowaniem środowiska i praw zwierząt, na bazie naturalnych komponentów. Często jednak jest to wyłącznie chwyt marketingowy. Dlatego by wybrać prawdziwie wegański kosmetyk, warto mieć świadomość, jakich składników nie powinien zawierać i jakie symbole na etykiecie świadczą o tym, że uzyskał on stosowne certyfikaty.

Czym są wegańskie kosmetyki?

Cieszący się coraz większą popularnością weganizm to nie tylko dieta, z której eliminuje się produkty odzwierzęce. To styl życia wybierany z przyczyn etycznych, ekologicznych czy zdrowotnych. Oznacza m.in. świadome wybory żywności, odzieży, paliw itd., służące zarówno zdrowiu, jak i szeroko pojętej ochronie środowiska naturalnego. Naprzeciw oczekiwaniom wegan coraz częściej wychodzą producenci kosmetyków, tworząc linie wyrobów określanych jako cruelty-free, czyli niezawierające składników, których pozyskanie przysparza zwierzętom cierpień lub wręcz wymaga pozbawienia ich życia.

Polecamy: Kilka prostych sposobów na domowe kosmetyki do twarzy i włosów

Zobacz nasz film i dowiedz się jak przygotować domowy peeling:

Wegańskie kosmetyki to takie, które:

nie zawierają składników pochodzenia zwierzęcego – zarówno otrzymywanych z ciał martwych zwierząt (np. z kości, skóry czy z tkanki tłuszczowej), jak i produktów odzwierzęcych pozyskiwanych w hodowlach (np. mleka, miodu),

nie były testowane na zwierzętach – warunek ten dotyczy nie tylko gotowych produktów, ale także ich poszczególnych komponentów.

Kosmetyki wegańskie a kosmetyki ekologiczne

Mając na uwadze potrzeby konsumentów, producenci kremów czy perfum cruelty-free dążą zwykle do tego, by uzyskać dla swych wyrobów certyfikaty ekologiczne (np. ECOCERT). W związku z tym, kosmetyki wegańskie najczęściej składają się w co najmniej 90% z surowców pochodzenia roślinnego (zwykle z kontrolowanych upraw), niemodyfikowanych i możliwie najmniej przetworzonych. Można spodziewać się także, że ich produkcja czy transport odbyły się z poszanowaniem środowiska naturalnego, a wyrób końcowy sprzedawany jest w biodegradowalnym opakowaniu. Należy jednak mieć świadomość, że certyfikaty przyznawane kosmetykom wegańskim mogą posiadać produkty, które nie spełniają powyższych kryteriów. Innymi słowy, wegański szampon może zawierać oleje mineralne czy parabeny, które nie mają prawa znaleźć się w składzie kosmetyku ekologicznego.

Jakie składniki nie występują w kosmetykach wegańskich?

Wegańskie kosmetyki do makijażu czy pielęgnacji włosów można odróżnić od tych, które nie spełniają warunku cruelty-free, zapoznając się z listą wymienionych na etykiecie składników. Komponenty pochodzenia zwierzęcego to np. proteiny (np. keratyna, kolagen, elastyna), lanolina, jedwab, ambra, piżmo, chitozan, cywet, łój i jego pochodne (np. kwas stearynowy), mleko i jego przetwory, jaja, kawior, miód i wosk pszczeli, barwniki takie, jak np. koszenila. W kosmetykach wegańskich powyższe składniki zastępowane są substancjami pochodzenia roślinnego o podobnych właściwościach. Rolę białek odzwierzęcych może spełnić np. ekstrakt z alg morskich, a zamiast natłuszczającej lanoliny wykorzystuje się olejek pozyskiwany np. z arniki górskiej.

Studiowanie składu kosmetyków nie dla każdego jest łatwym zadaniem, zwłaszcza w obliczu faktu, że producenci nie mają obowiązku podawać polskich nazw poszczególnych komponentów. Co więcej, niektóre z nich mogą budzić wątpliwości ze względu na brak informacji, w jaki sposób zostały pozyskane – np. kwas hialuronowy otrzymuje się zarówno w procesie fermentacji mikrobiologicznej z wykorzystaniem specjalnych szczepów bakterii, jak i z tkanek zwierzęcych.

Certyfikowane kosmetyki wegańskie

Gwarancją, że do produkcji kosmetyku nie zostały wykorzystane surowce odzwierzęce, jest znak jakości przyznawany czasowo (zwykle na rok lub dwa lata) przez organizacje zajmujące się certyfikowaniem takich wyrobów. Producenci kosmetyków wegańskich ubiegać się mogą np. o certyfikaty Leaping Bunny, Vegan Society, Viva! czy VeganOK. Należy jednak mieć świadomość, że żadna z tego typu gwarancji nie podlega regulacjom prawnym – stanowi jedynie potwierdzenie zgodności produktu z określonymi kryteriami przez instytucję, która nie jest związana z producentem. Uzyskanie certyfikatu wymaga spełnienia wielu restrykcyjnych norm, a jego przyznanie jest usługą komercyjną. Dlatego certyfikowane kosmetyki wegańskie są zwykle droższe od tych, które pozbawione są znaków jakości, często przy równie wartościowym składzie.

Warto wiedzieć, że od 2013 roku na terenie Unii Europejskiej obowiązuje zakaz testowania na zwierzętach kosmetyków i ich komponentów.

Gdzie kupić wegańskie kosmetyki?

Kosmetyki wegańskie najłatwiej jest kupić przez internet lub w specjalistycznych sklepach stacjonarnych, np. delikatesach ekologicznych. Produkty cruelty-free oraz częściej pojawiają się także na półkach tradycyjnych drogerii, a nawet w sieciowych marketach. Dostępne są zarówno niezależne marki tego typu produktów, jak i linie sygnowane przez znanych producentów.