Płonica u dzieci najczęściej występuje w okresie jesienno-zimowym, zazwyczaj między 3. a 7. rokiem życia. Na szkarlatynę można zachorować kilkakrotnie.
Szkarlatyna u dzieci – co to za choroba?
Płonica to bakteryjna choroba wieku dziecięcego. Rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub przez kontakt z chorym dzieckiem bądź zainfekowanym przedmiotem, który używało, np.: ręcznikiem, zabawką, sztućcem. Szkarlatyna, podobnie jak ropna angina u dzieci, rozwija się przez bakterie paciorkowca typu A. Powoduje to, że te dwie choroby są często ze sobą mylone. Płonica rozwija się w ciągu 2-4 dni od chwili zarażenia się od chorego lub zainfekowanego przedmioty. Bakterie mogą również przenosić na sobie zdrowe osoby, np. na brudnych dłoniach.
Gorączka i wysypka u dziecka
Charakterystyczne objawy szkarlatyny u dzieci to ból gardła i migdałków oraz wysoka gorączka, która może wynosić nawet 40 stopni Celsjusza. Po około 2 dniach od wystąpienia podwyższonej temperatury ciała, pojawia się wysypka w postaci czerwonych kropek o wielkości, mniej więcej, łebka od szpilki. Zmiany na ciele są najbardziej widoczne na tułowiu, pośladkach, pachwinach oraz pod kolanami i na zgięciach łokci. Wysypka trwa kilka dni, a kiedy się kończy skóra zaczyna się łuszczyć – na twarzy, tułowiu, stopach oraz dłoniach. Charakterystycznym objawem szkarlatyny jest również rumień na twarzy, który nie występuje jedynie wokół nosa i ust – tworząc tzw. trójkąt Fiłatowa.
Malinowy język u dziecka oraz nudności i wymioty
Objawem płonicy jest język pokryty symptomatycznym grubym i białym nalotem. Po pewnym czasie nalot znika, ustępując miejsca czerwonym wypustkom. Malinowy język uważany jest za charakterystyczny objaw szkarlatyny. Dziecko może mieć także nudności i wymioty oraz bolesne węzły chłonne na szyi. W płonicy gardło jest zazwyczaj mocno zaczerwienione i boli.
Szkarlatyna u dziecka – kiedy zaraża?
Szkarlatyna to choroba, którą bardzo łatwo się zarazić drogą kropelkową poprzez kasłanie czy kichanie. Bakterie paciorkowca przenoszą się do organizmu malucha także przez dotykanie zainfekowanych przedmiotów, np. zabawek. Jest to szczególnie niebezpieczne w dużych skupiskach dzieci, np. przedszkolach. Chore dziecko przestaje zarażać 24-48 h po podaniu odpowiedniego antybiotyku.
Szkarlatyna u dzieci – leczenie
Leczenie szkarlatyny u dzieci polega na podawaniu odpowiedniego antybiotyku (najczęściej penicyliny), który przynosi poprawę stanu zdrowia już 48 godzin po zażyciu. Nawet po ustąpieniu objawów płonicy lek należy brać w pełnej dawce – zazwyczaj jest to 10 dni. Wysoką gorączkę u dziecka zwalcza się ibuprofenem lub paracetamolem. Jeżeli medykamenty nie przynoszą zadowalającej poprawy, można robić dziecku zimne okłady. Zwilżone gazy lub ręczniki powinny mieć temperaturę maksymalnie 2 stopnie niższą temperatury ciała dziecka. Okłady najlepiej zmieniać co 15-20 minut.
Jaki antybiotyk na szkarlatynę u dziecka?
Skutecznym sposobem leczenia płonicy jest podawanie penicyliny. Zdarza się, że dziecko może być na nią uczulone, dlatego w takim wypadku podaje się antybiotyki z grupy makrolidów. Najczęściej używane są erytromycyna i azytromycyna. Od podania leku stan zdrowia dziecka poprawia się już po 2 dniach, jednak antybiotyk należy brać przez około 10 dni – zgodnie z zaleceniami lekarza. Zaprzestanie leczenia może doprowadzić do nawrotu choroby lub wystąpienia groźnych powikłań.
Szkarlatyna – jak długo trzeba siedzieć w domu?
Leki na szkarlatynę należy brać przez około 10 dni. Po zakończeniu kuracji antybiotykowej dziecko powinno zostać w domu jeszcze przez 7 dni.
Powikłania po szkarlatynie u dzieci
Nieleczona lub leczona nieprawidłowo szkarlatyna może prowadzić do groźnych dla dziecka powikłań. Należą do nich: zapalenie węzłów chłonnych, ucha środkowego, mięśnia sercowego, zatok a także zaburzenia ze strony układu krążenia. Choroba może doprowadzić do utraty przytomności, szmerów serca, martwicy tkanek dna jamy ustnej, powiększenia śledziony oraz wątroby.
Szkarlatyna u dzieci – przyczyny
Przejście szkarlatyny nie eliminuje ryzyka ponownego zachorowania. Jeżeli płonica nawraca u dziecka, może to oznaczać, że terapia antybiotykowa nie była stosowana zgodnie z zaleceniem lekarza bądź osoba dorosła z otoczenia jest nosicielem paciorkowca (nie choruje, ale zaraża innych). Aby wykluczyć lub potwierdzić nosicielstwo bakterii, robi się badanie polegające na pobraniu wymazu z gardła wszystkich członków rodziny.
Szkarlatyna a kąpiel dziecka
Szkarlatyna u dziecka nie jest przeciwwskazaniem do kąpieli. Jeśli maluch mocno gorączkuje, zaleca się go myć w letniej wodzie.