Opatrunek okluzyjny: z czego się składa i jak go wykonać?

Fot. Monet / stock.adobe.com

Opatrunek okluzyjny polega na opatrzeniu rany w taki sposób, aby nie dopuścić do kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym, a nawet powietrzem, dzięki czemu znacznie skraca się czas wchłaniania maści i innych specyfików leczniczych. Stosuje się go najczęściej na rany o średnim wysięku.

Opatrunek okluzyjny jest stosunkowo łatwy do wykonania, dlatego mogą zakładać go osoby niemające doświadczenia w opatrywaniu ran. Opatrunki są dostępne w aptekach oraz sklepach ze sprzętem medycznym. Są również stałym elementem wyposażenia karetek pogotowia, a także niektórych apteczek osobistych.

Czym jest opatrunek okluzyjny? Zawartość i wygląd

Obecnie opatrunek okluzyjny jest dostępny w formie gotowych plastrów. Aby opatrzyć nim ranę, wystarczy dobrać odpowiedni rozmiar opatrunku i szczelnie umieścić go na okaleczeniu. Większość znajdujących się w sklepach medycznych i aptekach opatrunków okluzyjnych charakteryzuje się wysoką trwałością oraz szczelnym przyleganiem do skóry. Najczęściej przypominają płaską siatkę, są wodoodporne i zapobiegają przenikaniu wody, powietrza i innych niepożądanych substancji z zewnątrz. Materiałem klejącym jest w nich zazwyczaj substancja hydrożelowa. Wygodną cechą opatrunków okluzyjnych zawierających substancje hydrożelowe jest także możliwość wielokrotnego odklejania i przyklejania plastrów, co sprzyja ewentualnemu wentylowaniu ran. Opatrunki okluzyjne są najczęściej wykonane z substancji foliopodobnych, są bezpieczne dla alergików, a pomimo silnego kleju nie zawierają żadnych substancji drażniących.

Czy wiesz, jak udzielić pierwszej pomocy?

Odpowiedz na 10 pytań
Rozpocznij quiz

W jakich sytuacjach stosuję się opatrunki okluzyjne?

Opatrunki okluzyjne można stosować w wielu sytuacjach. Przez pracowników pogotowia ratunkowego wykorzystywane są do opatrywania ran otwartych, w tym poważnych ran klatki piersiowej, które stanowią zagrożenia życia ze względu na ewentualne powstawanie odmy prężnej, a także ran wlotowych i wylotowych. Opatrunki okluzyjne można stosować nawet na skórę pokrytą krwią, włosami, wodą, potem i innymi zanieczyszczeniami (np. piaskiem). Pierwotnym zastosowaniem opatrunków zawierających substancję hydrożelowe było oczyszczanie ran z tkanek martwiczych przez nawodnienie tkanek oraz proces autolizy.

Substancje hydrożelowe znalazły zastosowanie w sytuacjach, kiedy nie jest możliwe zastosowanie preparatów enzymatycznych (przyspieszających gojenie). Na wyposażeniu karetek pogotowia znajdują się opatrunki okluzyjne z igłą do odbarczania odmy prężnej, co sprzyja niwelowaniu dekompresji klatki piersiowej. Do niektórych zestawów dołączane są ponadto specjalne zastawki jednokierunkowe. Dzięki nim możliwe jest odprowadzanie powietrza z rany bez jednoczesnego wpuszczania go do jej wnętrza.

Zobacz film: Pierwsza pomoc przy skaleczeniach. Źródło: Dzień Dobry TVN

Dostępne w wielu sklepach plastry mają stosunkowo dużą powierzchnię krycia, dlatego mogą być stosowane w różnego rodzaju ranach o małym i średnim wysięku. W aptekach i sklepach z wyposażeniem medycznym można znaleźć np. opatrunki okluzyjne z przeznaczeniem na rany stóp. Przez wielu lekarzy są one polecane na problem pękających stóp. Jedną z ich zalet jest brak dolegliwości bólowych w trakcie odrywania. Czas użytkowania opatrunków okluzyjnych jest zależny od zaleceń producenta i rodzaju rany oraz wydobywającego się z niej wysięku. Najczęściej pojedynczy plaster w leczeniu małych ran z niewielkim wysiękiem można użytkować przez ok. 48 godzin.

Jak prawidłowo udzielić pierwszej pomocy? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz film: Zasady udzielania pierwszej pomocy. Źródło: Dzień Dobry TVN.

Jak stosować opatrunki okluzyjne?

Należy pamiętać, że nie istnieje jedna właściwa metoda zakładania opatrunków okluzyjnych. Ich wielkość, a także sposób opatrywania uszkodzonych miejsc jest zależny od rodzaju ran. Lekarze zalecają, aby opatrunki okluzyjne stosować według przeznaczenia, często ściśle określonego przez producenta. Ze względu na specyfikę większość plastrów można przykładać na ranę po wcześniejszym zastosowaniu jałowych poduszeczek lub gaz. Część opatrunków okluzyjnych można umieszczać bezpośrednio na krwawiące rany bez obaw o ewentualne odklejenie. W leczeniu niegroźnych ran spora grupa osób przed umieszczeniem plastra smaruje uszkodzone miejsca specyfikami leczniczymi. Posmarowanie rany i późniejsze zaklejenie jej opatrunkiem okluzyjnym przyspiesza wchłanianie substancji (maści czy żelu) oraz gojenie rany.


Data aktualizacji: 21.11.2018,
Opublikowano: 29.01.2018 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Bezpieczne święta. Jak sobie pomóc i gdzie szukać pomocy?

Święta to czas beztroski i spotkań z rodziną. Niestety większość z nas siedząc przy suto zastawionym stole zjada za dużo. Brak umiaru to najprostsza droga do problemów z układem pokarmowy. Jak sobie z nimi poradzić i gdzie szukać pomocy na wypadek poważniejszych problemów ze zdrowiem?

Czytaj więcej
Wytyczne resuscytacji noworodka po porodzie. Na czym polegają?

Przyjście na świat dziecka w rzadkich przypadkach wiąże się z koniecznością podjęcia u niego czynności resuscytacyjnych. Resuscytacja ma na celu przywrócenie oddechu oraz krążenia, natomiast reanimacja – powrót czynności życiowych wraz ze świadomością.

Czytaj więcej
Jakie są domowe sposoby na odparzenia u osób dorosłych?

Domowe sposoby na odparzenia wiążą się w dużym stopniu z realizacją prozdrowotnego stylu życia, w tym redukcji nadmiernej masy ciała i dbałości o higienę osobistą. W leczeniu i zapobieganiu dolegliwości pomocne okażą się maści z alantoiną, sukralfatem, solami miedzi i cynku.

Czytaj więcej
Bezpieczne święta - gdzie szukać pomocy medycznej, jak udzielić pierwszej pomocy w nagłym wypadku?

Problemy ze zdrowiem mogą się pojawić nagle, również w czasie świąt. Kiedy pomocy szukać w przychodni nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, a kiedy dzwonić po pogotowie? Jak samemu udzielić pierwszej pomocy?

Czytaj więcej
Pierwsza pomoc przy oparzeniach termicznych. Stopnie i leczenie oparzeń termicznych

Oparzenia termiczne nie należą do rzadkości. Mogą być spowodowane przez ogień, wrzątek, parę wodną lub rozgrzaną powierzchnię. Ze względu na głębokość obrażeń oparzenia kwalifikuje się według czterostopniowej skali.

Czytaj więcej
Coraz częściej dochodzi do zatrucia paracetamolem – dlaczego?

Paracetamol to jeden z najczęściej stosowanych leków przeciwbólowych oraz przeciwgorączkowych. Mimo że jest powszechnie dostępny i można go kupić bez recepty, to może być też niebezpieczny. Badacze informują, że coraz częściej dochodzi zatruć paracetamolem. Dlaczego tak się dzieje?

Czytaj więcej
Stłuczenie żeber - powikłania. Jakie są metody leczenia?

Stłuczenie żeber zwykle jest wynikiem przemocy fizycznej, wypadku komunikacyjnego czy upadku. Dominującymi powikłaniami urazu są miejscowy ból i krwiaki podskórne. Inne skutki zależą od siły i lokalizacji uderzenia klatki piersiowej. Stłuczenie żeber wymaga kontroli lekarskiej i leczenia.

Czytaj więcej
Leczenie odleżyn – preparaty i wskazówki postępowania z chorym

Leczenie odleżyn wymaga współpracy zespołu złożonego z lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, dietetyka, farmaceuty. W łagodzeniu zmian używa się preparatów wykonanych z półprzepuszczalnych błon, hydrokoloidów, hydrożeli czy alginianów.

Czytaj więcej
Oparzenie 3 stopnia – pierwsza pomoc, leczenie i charakterystyczne objawy

Oparzenie trzeciego stopnia to jego najcięższy rodzaj. Jego konsekwencją jest utrata czynności biologicznej skóry, zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej i procesu termoregulacji. Leczenie jest determinowane rozległością, głębokością i umiejscowieniem oparzenia. Należy również ustalić źródło i czas działania czynnika parzącego.

Czytaj więcej
Hipotermia - przyczyny i objawy. Jak postępować w przypadku hipotermii?

Hipotermia następuje, jeśli wewnętrzna temperatura ciała zacznie spadać poniżej 35°C, czyli niezbędnego minimum fizjologicznego Na objawy hipotermii najbardziej narażone są osoby przebywające przez dłuższy czas w niskiej temperaturze, bez odpowiedniego zabezpieczenia termicznego.

Czytaj więcej