Pod pojęciem „ciśnienie tętnicze” należy rozumieć ciśnienie, jakie krew wywiera na ściany tętnic. Jego górna wartość to ciśnienie skurczowe (w momencie skurczu serca), natomiast dolna wartość to ciśnienie rozkurczowe. Przyjmuje się, że optymalne ciśnienie krwi dla dorosłego człowieka to ok. 120/80 mm Hg. Ciśnienie w przedziale: 120–129 (skurczowe) oraz 80–84 (rozkurczowe) mm Hg uważa się za prawidłowe.

Regularne monitorowanie ciśnienia to jedna z głównych zasad profilaktyki zdrowia. Podwyższone ciśnienie krwi wpływa negatywnie na układ sercowo-naczyniowy, co w skrajnym przypadku może doprowadzić nawet do śmierci. Znacznie mniej mówi się o wpływie niskiego ciśnienia krwi na zdrowie, a należy sobie zdawać sprawę, że również ono może mieć negatywne skutki.

Niskie ciśnienie krwi w ciąży – objawy

Za niskie ciśnienie krwi, czyli niedociśnienie (hipotonię), uważa się stan trwałego utrzymywania się niskiego ciśnienia tętniczego, gdy wartość skurczowa (górna) nie przekracza 100 mm Hg. O niskim ciśnieniu krwi mówi się, gdy jego wartość wynosi mniej niż 90/60 mm Hg. Bardzo niskie ciśnienie krwi stwierdza się poniżej 70–80 (skurczowe) i 50–40 (rozkurczowe).

W ciąży skoki ciśnienia są naturalne ze względu na związane z tym stanem wahania hormonalne. Gdy krew krąży wolniej, ciśnienie spada.

Objawy niskiego ciśnienia krwi w ciąży:

• osłabienie,
  
• senność,
  
• problemy z koncentracją,
  
• bóle i zawroty głowy,
  
• mroczki przed oczami,
  
• wahania nastrojów, w tym nastroje depresyjne,
  
• niska temperatura ciała,
  
• zimne dłonie i stopy,
  
• szum w uszach,
  
• ból karku w pozycji stojącej.
  

Niskie ciśnienie krwi w ciąży – przyczyny

Nierzadko niskie ciśnienie w ciąży towarzyszy anemii, na którą cierpi wiele kobiet w ciąży. Żeby to ustalić, należy regularnie wykonywać badania krwi – oprócz morfologii warto kontrolować poziom żelaza. Ponadto przegrzewanie się, odwodnienie, długotrwałe stanie czy przebywanie w dusznych, gorących pomieszczeniach mogą obniżyć ciśnienie. Skłonność do niskiego ciśnienia krwi może być też dziedziczna.

Niskie ciśnienie w ciąży – czym grozi?

Chociaż niedociśnienie w ciąży nie jest stanem zagrażającym zdrowiu matki czy dziecka, to kobiety w ciąży nie powinny bagatelizować niskiego, a szczególnie bardzo niskiego ciśnienia krwi – niedociśnienie grozi omdleniami, co w przypadku kobiet ciężarnych jest szczególnie niebezpieczne. Groźne są również zawroty głowy, a pozostałe objawy towarzyszące niskiemu ciśnieniu krwi przyczyniają się do obniżenia jakości życia.

Jak podnieść niskie ciśnienie krwi w ciąży?

Jeśli lekarz prowadzący ciążę stwierdzi, że ciśnienie krwi ciężarnej jest za niskie, zaproponuje sposoby na jego podniesienie. Do godnych polecenia metod należą:

• łagodna gimnastyka, w tym ruch na świeżym powietrzu,
  
• unikanie przegrzewania,
  
• unikanie długiego przebywania w pozycji stojącej,
  
• unikanie miejsc dusznych, w których panuje wysoka temperatura,
  
• regularne nawadnianie ciała (spożywanie ok. 2 l niegazowanej wody mineralnej dziennie),
  
• spanie i odpoczynek na lewym boku (zwiększa dopływ krwi do serca).
  

Kobiety ciężarne mogą się zastanawiać, czy kawa w ciąży przy niskim ciśnieniu jest dobrym pomysłem. Tak, pod warunkiem, że pije się ją w umiarkowanych ilościach. Według bieżących wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) należy ograniczyć spożycie kofeiny maksymalnie do 300 mg dziennie. Filiżanka czarnej parzonej kawy zawiera ok. 95 mg kofeiny, natomiast kawy rozpuszczalnej – ok. 80 mg. Mniejsze spożycie kofeiny obniża ryzyko utraty ciąży czy niskiej masy urodzeniowej dziecka. Uwaga! Kofeina znajduje się nie tylko w kawie, ale również w zielonej i czarnej herbacie, czekoladzie (do jedzenia oraz do picia) oraz w coli.

Niskie ciśnienie w ciąży może ujawnić się w każdym trymestrze – zarówno na początku, w środku, jak i pod koniec ciąży. Dość częstą sytuacją jest niskie ciśnienie i wysoki puls. Kobieta może się wtedy czuć bardzo osłabiona i senna. Wysoki puls (tachykardia) stwierdza się, gdy następuje przyspieszenie akcji serca do więcej niż 100 uderzeń na minutę. Wysoki puls może być skutkiem spożycia sporej dawki kofeiny, odwodnienia, niedoborów pokarmowych w diecie, hipoglikemii, nadmiernej nerwowości, ale także niektórych chorób, np. serca lub tarczycy. W takim przypadku należy zgłosić się do lekarza. Szczególnie utrzymywanie właściwego poziomu hormonu tyreotropowego (TSH), na podstawie którego ocenia się funkcjonowanie gruczołu tarczowego, jest w ciąży konieczne.

Bibliografia:

"Restricting caffeine intake during pregnancy" World Health Organization