Leczenie alkoholizmu – psychoterapia, farmakoterapia i leczenie przymusowe

Fot: Pixabay / pixabay.com

Alkoholizm jest chorobą i wymaga leczenia. Polega ono na specyficznej, indywidualnej i grupowej, psychoterapii, poprzedzonej detoksykacją (usunięciem objawów zespołu abstynencyjnego), wspomaganej niekiedy farmakoterapią, a w przypadkach powikłań somatycznych – interwencją internistyczną.

Leczenie alkoholizmu skuteczne może być tylko wówczas, gdy chory jest gotowy na długotrwałą terapię, wymagającą konsekwencji i podporządkowania się rygorom. Proces taki trwa czasem nawet 2 lata i nie kończy się powrotem do zdrowia, lecz zdobyciem umiejętności życia w trzeźwości. Alkoholikiem jest się do końca życia. W zależności od potrzeb terapia może odbywać się ambulatoryjnie lub w oddziałach zamkniętych.

Sposoby leczenia alkoholizmu

Wyjście z nałogu wymaga od chorego spełnienia kilku podstawowych warunków:

  • uświadomienia sobie i zaakceptowania uzależnienia od alkoholu,
  • gotowości do przyjęcia pomocy,
  • pełnego zaangażowania w terapię i intensywnej pracy,
  • utrzymania pełnej abstynencji – w czasie leczenia i po jego zakończeniu,
  • uznania terapii za priorytet w danym okresie życia.

Pierwszym etapem jest zwykle eliminacja objawów zespołu abstynencyjnego (odtrucie organizmu) oraz zaburzeń somatycznych spowodowanych długotrwałym spożywaniem etanolu.

Zobacz film: Co alkohol robi z naszymi organami? Źródło: 36,6.

Zobacz też: Detoksykacja alkoholowa naturalnymi sposobami

Podstawową metodę leczenia alkoholizmu stanowi psychoterapia poznawczo-behawioralna, której celem jest zmiana zachowań i sposobu myślenia chorego. Terapia przebiega zgodnie z indywidualnie przygotowanym planem. Osoba uzależniona musi przyznać, że alkohol stał się problemem, nad którym utraciła kontrolę. Następnie rozpoznaje straty, jakie nałóg poczynił w jej życiu, uzmysławia sobie, w opozycji do jakich wartości stanął, a także odkrywa mechanizmy, które doprowadziły do uzależnienia. Ta wiedza pomaga alkoholikowi zyskać motywację do walki z chorobą.

W trakcie terapii chory dowiaduje się, jak radzić sobie z emocjami w sytuacjach, w których sięgał po alkohol. Trenuje także asertywne zachowania w okolicznościach, które zagrażają jego abstynencji. Uczy się rozpoznawać sygnały świadczące o możliwości nawrotu choroby i radzić sobie z pojawiającymi się wówczas kryzysami. Pomocne są przy tym materiały i doświadczenia ruchu Anonimowych Alkoholików, do których psychoterapia zwykle się odwołuje. Chorych zachęca się zwykle do udziału w spotkaniach Wspólnoty AA i w programie Dwunastu Kroków.

Celem terapii jest także rozwijanie zdolności osoby uzależnionej do radzenia sobie z problemami osobistymi, budowanie pozytywnej samooceny, ćwiczenie umiejętności interpersonalnych. Alkoholik ma szansę przepracować swoje postawy, przekonania, przyzwyczajenia, sposoby myślenia i odczuwania, tak by po leczeniu zacząć szukać w życiu nowych, konstruktywnych celów i zacząć normalnie funkcjonować w społeczeństwie.

Farmakologiczne leczenie alkoholizmu

W leczeniu alkoholizmu farmakoterapia może być okresowo stosowana jako metoda pomocnicza. Wykorzystuje się ją głównie w przypadkach zespołu abstynencyjnego, który pojawia się po odstawieniu etanolu. Obejmuje podawanie środków nawadniających, witamin z grupy B i benzodiazepin, które redukują takie objawy, jak drgawki, lęki czy bezsenność. Nie można stosować ich dłużej niż 2 tygodnie, ponieważ silnie uzależniają.

W późniejszym okresie leczenia farmakoterapia może wspierać psychoterapię. Od wielu lat osobom uzależnionym podaje się disulfiram – substancję, która po spożyciu alkoholu wywołuje bardzo nieprzyjemne reakcje (pulsujący ból głowy, kołatanie serca, uczucie duszności, lęk). Zniechęcają one do picia i wymuszają czasową abstynencję, co ułatwia podjecie terapii. Nowoczesnym preparatem stosowanym w leczeniu alkoholizmu jest naltrekson. Obniża euforyczny efekt alkoholu poprzez wypieranie wydzielanych pod jego wpływem endorfin. Dzięki temu następuje spadek zainteresowania konsumpcją. Utrzymanie abstynencji można wspomagać także akamprozatem, który zmniejsza odczucie głodu alkoholowego. Inną substancją wspomagającą leczenie alkoholizmu jest nalmefen. Osłabia przymus picia, co umożliwia ograniczenie ilości spożywanego alkoholu.

Przymusowe leczenie alkoholika

Poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przewiduje jednak wyjątki od tej zasady. Zgodnie z jej treścią osoba uzależniona może zostać zmuszona do leczenia, jeśli w związku z nadużywaniem alkoholu:

  • „powoduje rozkład życia rodzinnego,
  • demoralizuje nieletnich,
  • uchyla się od pracy,
  • systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny”.

W powyższych sytuacjach na wniosek osób zainteresowanych komisja rozwiązywania problemów alkoholowych (właściwa dla miejsca zamieszkania uzależnionego) kieruje chorego na badania przez biegłego, który ma wydać opinię dotyczącą uzależnienia. Na jej podstawie sąd rejonowy orzeka o obowiązku poddania się leczeniu i kieruje chorego na terapię do zakładu otwartego lub zamkniętego, w pierwszym przypadku zwykle ustanawiając nadzór kuratora. Jeśli osoba uzależniona uchyla się od badania, od stawiennictwa na rozprawie lub w zakładzie leczniczym, sąd może zarządzić przymusowe doprowadzenie jej przez policję. Obowiązek poddania się odwykowi alkoholowemu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, jednak nie dłużej niż 2 lata od chwili uprawomocnienia się postanowienia.

Zobacz film: Jak się pije w wyższych sferach? Źródło: Dzień Dobry TVN

Data aktualizacji: 30.05.2019,
Opublikowano: 31.08.2017 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Co to jest stres oksydacyjny? Objawy, przyczyny, leczenie i diagnostyka

Stres oksydacyjny powstaje na skutek zaburzonej równowagi pomiędzy występowaniem wolnych rodników oraz przeciwutleniaczy. Przyczyny tego są związane z paleniem papierosów, zanieczyszczeniem środowiska, jedzeniem smażonych i wędzonych potraw oraz przewlekłym stresem. Stres oksydacyjny powoduje takie choroby, jak cukrzyca, nowotwory, miażdżyca czy reumatoidalne zapalenie stawów.

Czytaj więcej
Zatrucie alkoholowe – objawy i leczenie. Zatrucie alkoholem etylowym i metylowym

Zatrucie alkoholowe zaczyna się po przekroczeniu stężenia 0,3‰ alkoholu we krwi. Jego skutki mogą być bardzo poważne – w skrajnych przypadkach może skończyć się śmiercią. Osobie z objawami zatrucia alkoholowego trzeba udzielić pierwszej pomocy i bezzwłocznie skontaktować ją z lekarzem.

Czytaj więcej
Czym jest zespół odstawienny? Objawy, przyczyny, leczenie i czas trwania

Zespół odstawienny to określenie na zaburzenia natury psychicznej i somatycznej, które pojawiają się po zaprzestaniu przyjmowania określonej substancji, najczęściej alkoholu, narkotyków lub niektórych leków. Ryzyko pojawienia się zespołu odstawiennego jest tym większe, im dłużej trwało przyjmowanie danej substancji.

Czytaj więcej
Elektrolity, witaminy i inne domowe sposoby, by pozbyć się kaca

Sposoby na kaca nie powodują jego natychmiastowego ustąpienia, ale pozwalają złagodzić nieprzyjemne objawy. By pozbyć się kaca, można sięgnąć po suplementy lub wartościowe jedzenie. Nie wszystkie popularne sposoby są skuteczne – na pewno nie sprawdza się metoda „klin klinem”.

Czytaj więcej
Czy to już alkoholizm? Dlaczego popadamy w uzależnienie?

Ustalenie dokładnych przyczyn alkoholizmu bywa trudne. Niestety, większość uzależnionych nie widzi u siebie problemu i nie podejmuje leczenia. Jakie są przyczyny popadania w alkoholizm?

Czytaj więcej
Światowy Dzień Rzucania Palenia. Jak zaspokoić głód nikotynowy?

Najgorsze dla osób rzucających palenie są pierwsze dwa tygodnie. Wtedy organizm dopomina się o nikotynę i palacze muszą walczyć nie tylko z nawykiem palenia, ale i z głodem nikotynowym! Światowy Dzień Rzucania palenia to dobry moment, by przypomnieć, jak pokonać chęć sięgnięcia po kolejnego papierosa.

Czytaj więcej
Koronawirus. Pandemia coraz bardziej zagraża naszemu zdrowiu psychicznemu

Naukowcy i eksperci alarmują  o rosnącym zagrożeniu dla ogólnoświatowego zdrowia psychicznego w związku z pandemią COVID-19. - Od kilku miesięcy egzystujemy w emocjonalnej burzy, która ma zupełnie inny przebieg i charakter od wcześniejszych naszych doświadczeń - przyznaje Izabela Kielczyk, psychoterapeutka.

Czytaj więcej
Jedno piwo dziennie jest lepsze dla serca niż abstynencja? 

Zbyt częste sięganie po alkohol to prosta droga do chorób serca i nowotworów. Czy to oznacza, że trzeba zrezygnować, np. z lamki wina do obiadu czy piwa od czasu do czasu? Niekoniecznie. Badania opublikowane przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association) pokazują, że niewielka ilość alkoholu może mieć korzystny wpływ na pracę serca. 

Czytaj więcej
Para z e-papierosów jest tak samo groźna, jak dym ze zwykłych papierosów

E-papierosy miały być zdrowszą alternatywą dla zwykłych papierosów. Niestety kolejne badania pokazują, że szkodliwe jest nie tylko ich palenie, ale także wdychanie wydobywającej się z papierosów pary. Badacze dowodzą też, że palenie e-papierosów zwiększa ryzyko zachorowania na COVID-19.

Czytaj więcej
Bulimia – objawy i przyczyny powstania choroby. Jak się leczy to zaburzenie odżywiania?

Bulimia to jedno z zaburzeń odżywiania będące przeciwieństwem jadłowstrętu. Z chorobą zmagają się zwykle dziewczynki, które chciałyby zgubić zbędne kilogramy, a nie mogą sobie poradzić innymi sposobami. Choroba ujawnia się także w różnych sytuacjach stresowych. W bulimii objawy nie są widoczne gołym okiem. Zaburzenie można wyleczyć, ale powrót do zdrowia trwa czasem latami.

Czytaj więcej