Czepiec Hipokratesa wykonywany przez niedoświadczoną osobę może być czasochłonny i wydawać się skomplikowaną procedurą bandażowania, jednak to niskie koszty w stosunku do udzielonej pomocy w ratowaniu życia poszkodowanego. Zakładanie czepca Hipokratesa nie jest trudne, jeśli pozna się jego zasady i sposób bandażowania.

Czepiec Hipokratesa

Czepiec Hipokratesa, określany również jako czepek Hipokratesa i mitra, czyli nakrycie głowy, to rodzaj opatrunku w obszarze mózgoczaszki głowy. Czepiec Hipokratesa wykonuje się z użyciem dwóch taśm bandaża.

Celem stosowania czepka Hipokratesa jest: przytrzymanie opatrunku bezpośrednio zabezpieczającego krwawiącą ranę głowy, uszczelnienie i ocieplenie głowy, przytrzymanie kompresu przyłożonego na obszar czaszki, kompresja, wzmocnienie i unieruchomienie po zabiegach chirurgicznych oraz dodatkowa ochrona przed środowiskiem zewnętrznym.

Prekursorem czepca jest Hipokrates, grecki lekarz urodzony w 460 r. p.n.e., uznawany za ojca medycyny. Ówczesna biegłość Hipokratesa w opatrywaniu ran głowy płóciennymi opaskami była na tyle zaawansowana i rozpowszechniona, że wykorzystywana jest do dziś.

Polecamy: Zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej

Zasady bandażowania czepcem Hipokratesa

Skóra głowy ma grubszą strukturę i większą wytrzymałość na zranienia niż inne części ciała, a dodatkowo jej powierzchnia chroniona jest przez włosy. Skóra głowy jest mocno ukrwiona, a rany głowy krwawią obficie, dlatego bandażowanie czepca Hipokratesa należy wykonać starannie, dla zminimalizowania krwawienia, ograniczenia wnikania czynników chorobotwórczych do organizmu i niedopuszczenia do infekcji rany.

Polecamy: Maść na rany otwarte, ropiejące, cięte i rany w nosie

Czepiec Hipokratesa – ogólne zasady bandażowania:

• do wykonania czepca potrzebna jest dwugłowa opaska bandażu, szerokości 5–7 cm, powstała ze zwinięcia jednego długiego bandaża do połowy długości z dwóch stron bądź zszycia ze sobą końców dwóch taśm bandażu lub jednej taśmy bandażu;
  
• opaska bandażu powinna być zwinięta ciasno w rolkę, długim końcem przylegająca do głowy, aby można było ją swobodnie i sprawnie rozwijać;
  
• rozwijanie taśmy należy wykonywać w miarę postępu bandażowania, tak aby opaska ciągle pozostawała w rolce i nie upadła na podłogę;
  
• czepiec Hipokratesa powinien być nałożony ściśle, ale nie za gęsto, możliwie równo i przylegająco do głowy, aby nie rozpadł się i nie przesunął, jednak niezbyt ciasno, aby nie powodował ucisku tkanek i ograniczenia krążenia;
  
• podczas bandażowania chory powinien znajdować się w bezpiecznej i wygodnej pozycji, która umożliwi bandażującemu swobodny dostęp do głowy.

Jak prawidłowo udzielić pierwszej pomocy? Dowiesz się tego z filmu: 

Sposób bandażowania głowy metodą czepca Hipokratesa

Czepiec Hipokratesa polega na zabandażowaniu czoła, ciemienia i potylicy. Praktykuje się różne metody rozpoczęcia wiązania czepca. Bez względu na kierunek rozpoczęcia wiązania taśm bandażu i liczbę opasek wykorzystanych do założenia czepca należy:

• rozpocząć i zakończyć obwojem kolistym wokół głowy z pominięciem uszu;
  
• w przebiegu wiązania wykonać obwoje szczytem głowy oraz skosem (w zależności od etapu wiązania) między czołem a potylicą;
  
• zakończenie taśmy bandażu zabezpieczyć za pomocą przylepca lub podwinięcia końcówki opaski pod jedną z warstw obwojów kolistych.

Polecamy: Opatrunek okluzyjny: z czego się składa i jak go wykonać?

Sposób na czepiec Hipokratesa z użyciem jednej taśmy bandaża:

● czepiec Hipokratesa rozpoczyna się od czoła, gdzie wolną ręką (najlepiej kciukiem) przytrzymuje się koniec bandaża;

• rolkę bandaża obwojem kolistym przeprowadza się co najmniej dwukrotnie dokoła głowy z pominięciem uszu;
  
• kiedy opaska jest w okolicy potylicy, środkowym palcem wolnej ręki przytrzymuje się opaskę, aby można było ją zagiąć i odwrócić, a następnie poprowadzić szczytem głowy w stronę czoła;
  
• ręka z bandażem prowadzi czepiec, a wolna ręka asystuje w założeniu opatrunku, utrzymując ciągle opaskę na potylicy;
  
• kiedy rolka bandaża jest na wysokości czoła, kciuk wolnej ręki przytrzymuje opaskę, w ten sposób obie ręce osoby bandażującej zaangażowane są w wiązanie czepca Hipokratesa;
  
• bandaż zagina się podobnie jak na potylicy i prowadzi koliście wokół głowy jak na początku;
  
• po umocowaniu zagiętych fragmentów na potylicy i czole uwalnia się palce i rozpoczyna kolejny etap czepca obwojem kolistym od czoła do potylicy;
  
• kiedy rolka znów znajduje się na wysokości potylicy, postępuje się adekwatnie jak na początku bandażowania, ale w kierunku czoła bandaż prowadzi się dachówkowo w kierunku skroni, czyli w miejscach głowy niepokrytych bandażem do czoła; w ten sposób zajmuje się nieowinięte miejsca głowy;
  
• czepiec Hipokratesa kończy się obwojem kolistym na czole;
  
• koniec opaski podwija się pod jedną z taśm bandaża bądź przymocowuje przylepcem.

Czepiec Hipokratesa może być wykorzystywany do bandażowania i zabezpieczania kikuta amputowanej kończyny. Praktykuje się go w przypadku braku dostępu do innych środków opatrunkowych, np. elastycznych siatek czy chust, które są wygodne i szybsze w użyciu, a ich cel jest taki sam.