Irydotomia laserowa pozwala na uzyskanie lepszej kontroli ciśnienia wewnątrzgałkowego w przebiegu jaskry zamkniętego lub zamykającego się kąta. Chorzy z tym schorzeniem narażeni są na utratę wzroku wskutek uszkodzenia nerwu wzrokowego.

Przebieg jaskry i wskazania do wykonania irydotomii laserowej

Jaskra jest chorobą oka, która prowadzi (w pewnym uproszczeniu) do uszkodzenia włókien nerwowych w obrębie oka i nerwu wzrokowego. Większość przypadków tego schorzenia przebiega z podwyższeniem ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP – ang. intraocular pressure). Ciecz wodnista, produkowana przez ciało rzęskowe, w warunkach prawidłowych przepływa swobodnie z tylnej do przedniej komory oka (czyli spoza tęczówki przez otwór źreniczny ku przodowi) i jest odprowadzana przez tak zwany kąt przesączania. Ze względu na lokalizację nazywany jest on kątem tęczówkowo-rogówkowym.

U chorych z jaskrą kąt ten ma często tendencję do zwężania się, zamykania, w jego okolicy tworzą się zrosty. Utrudnia to odpływ cieczy wodnistej i powoduje wzrost ciśnienia płynu w oku. Takie nadciśnienie jest przyczyną ucisku na włókna nerwowe i ich stopniowego zaniku. W efekcie początkowo dochodzi do upośledzenia widzenia obwodowego, a następnie nawet do utraty wzroku.

Czytaj także: Czym różni się zaćma od jaskry? Czy jaskra to choroba dziedziczna?

Na czym polega irydotomia laserowa?

Irydotomia laserowa to zabieg, którego celem jest ułatwienie przepływu cieczy wodnistej z tylnej do przedniej komory oka i do kąta przesączania. Sposobem na osiągnięcie tego efektu jest operacyjne wytworzenie otworu w obwodowej (bliższej podstawie) części tęczówki. Zabieg wykonuje się przy pomocy specjalnego lasera Nd:YAG, który w miejscu swego działania rozrywa tkankę i powoduje stworzenie nowej drogi przepływu cieczy wodnistej. Dzięki temu może ona swobodnie przepływać do kąta przesączania i stamtąd być odprowadzana z oka. Po takim zabiegu ciśnienie wewnątrzgałkowe najczęściej stabilizuje się na normalnym poziomie. Należy jednak pamiętać, że nie w każdej postaci jaskry i nie u wszystkich pacjentów można irydotomię laserową wykonać – ostateczną decyzję podejmuje lekarz.

Przebieg irydotomii laserowej

Irydotomia laserowa jest zabiegiem wykonywanym ambulatoryjnie. Po zakwalifikowaniu do zabiegu chory zgłasza się do poradni okulistycznej wyposażonej w odpowiedni laser. Procedura wykonywana jest w pozycji siedzącej, z miejscowym znieczuleniem powierzchni oka przy pomocy kropli. Źrenica jest przed zabiegiem zwężana farmakologicznie. Lekarz uzyskuje wgląd w pole operacyjne dzięki zastosowaniu sprzężonej z laserem lampy szczelinowej (urządzenia optycznego pozwalającego na oglądanie struktur oka w powiększeniu). Aby dobrze zobrazować miejsce wykonania irydotomii i prawidłowo skierować promień lasera, na oko zakłada się specjalną soczewkę. W celu poprawienia obserwacji pomiędzy nią a powierzchnię rogówki nakłada się warstwę specjalnego żelu. Główny laser wyzwalający krótkie impulsy o wysokiej energii, które są wykorzystywane do wykonania zabiegu, wyposażony jest też w świecący stale laser pomocniczy. Służy on do prawidłowego skierowania („wycelowania”) urządzenia na miejsce, gdzie zostanie wykonany otwór. Do przeprowadzenia irydotomii laserowej wystarcza zwykle kilkanaście – kilkadziesiąt impulsów (wyzwalanych w odpowiednim momencie przez okulistę przy pomocy pedału). Ponieważ promieniowanie lasera roboczego znajduje się poza zakresem widzialnym, nie dochodzi do olśnienia chorego rozbłyskami światła. Sam zabieg nie powoduje bólu i trwa kilka – kilkanaście minut. Otwór w tęczówce wykonuje się w miarę możliwości w takim miejscu, by był w warunkach normalnych przykryty powieką, nie powodował zaburzeń widzenia ani defektu kosmetycznego.

Czyj zajmuje się okulista? Dowiesz się tego z filmu:

Czytaj także: Czy chorzy na jaskrę mogą uprawiać sport?

Powikłania po irydotomii laserowej

Powikłania po zabiegu irydotomii laserowej obejmują:

• czasową bolesność lub pogorszenie wzroku związane z silnym zwężeniem źrenicy,
• krwawienie w miejscu irydotomii,
• stan zapalny oka,
• krótkotrwałe podwyższenie ciśnienia wewnątrzgałkowego,
• upośledzenie widzenia z powodu wytworzenia dodatkowej, położonej poza osią spojrzenia „źrenicy”.

U niektórych pacjentów zabieg może okazać się nieskuteczny lub uzyskany efekt nie jest trwały. W razie potrzeby irydotomię laserową można wykonać powtórnie.

Zalecenia dla chorych po zabiegu irydotomii laserowej

Chory po przeprowadzeniu irydotomii laserowej pozostaje przez pewien czas w poradni okulistycznej, by lekarz wykonujący zabieg mógł wstępnie ocenić jego skuteczność, ogólny stan pacjenta i ciśnienie wewnątrzgałkowe w operowanym oku. Kontrole takie powtarza się najczęściej po jednym i po trzech dniach, by ocenić ostateczny rezultat leczniczy wykonanej procedury. W zależności od uzyskanego efektu lekarz prowadzący w poradni jaskrowej podczas kolejnych wizyt określa nowe dawkowanie leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe i precyzuje aktualne zalecenia dla chorego.