Mowa to bardzo ważna umiejętność kontaktu interpersonalnego. Jest ona bardzo ważna. Pozwala choremu na określenie dolegliwości czy naprowadzenie lekarza na właściwe rozpoznanie. Zaburzenia mowy stanowią poważny problem społeczny. Dyzartria obejmuje wszelkiego rodzaju zaburzenia mowy o różnym podłożu. Przykładem jest mowa skandowana, inaczej ataktyczna, czyli niewyraźna, spowolniała, z charakterystycznym dzieleniem słowa na wyrazy. Najczęściej pojawia się w przebiegu choroby móżdżku. Przyczyną dyzartrii mowy może być nowotwór, choroby zapalne czy urazy. Może wystąpić jako objaw zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
Dyzartria – co to jest?
Dyzartria to w tłumaczeniu bezpośrednim zaburzenie artykulacyjne. Nie jest to choroba sama w sobie, lecz objaw wymagający w pierwszej kolejności leczenia przyczynowego. Dyzartria jest zaburzeniem artykulacji mowy, w związku z tym można się domyślić, iż zaburzeniu ulegają ruchy mięśni jamy ustnej. Może to być na poziomie samych mięśni, jak również poszczególnych części obwodowego czy ośrodkowego układu nerwowego. W przebiegu dyzartrii mówi się o dyzartrycznej mowie.
Czym jest afazja motoryczna? Zobaczcie na filmie:
Dyzartria – przyczyny
Dyzartria jest objawem mogącym zostać wywołanym przez wiele schorzeń. Nagłe wystąpienie zaburzeń mowy u osoby dorosłej powinno zawsze dawać podejrzenie wystąpienia udaru mózgu. Do zaburzeń mowy dochodzi również w przebiegu wielu innych patologii takich jak:
- urazy czaszkowe,
- wzrost ciśnienia śródczaszkowego,
- Miastenia,
- stwardnienie rozsiane (mowa skandowana często),
- nowotwory ośrodkowego układu nerwowego,
- infekcje ośrodkowego układu nerwowego,
- choroby metaboliczne.
Rodzaje dyzartrii
Główny podział dyzartrii obejmuje podział pod względem jej charakteru. Wymienia się więc tu:
- dyzartria wiotka – w przebiegu chorób z uszkodzeniem opuszki, w miasteniach, jak również w przebiegu uszkodzeń nerwów czaszkowych czy ich jąder. Przeciwieństwem dyzartrii wiotkiej jest dyzartria spastyczna związana z nadmiernym napięciem mięśni;
- dyzartria hipokinetyczna – może współistnieć z chorobą Parkinsona,
- dyzartria móżdżkowa – mowa skandowana,
- mieszana.
Charakterystyka dyzartrii
Nierzadko w przypadku pojawienia się objawów mowy dyzartrycznej dochodzi do współistnienia innych objawów jak problemy z połykaniem, wydzielaniem śliny, zaników mięśni w obrębie twarzy. Pojawienie się bełkotliwej mowy powoduje, że chory wstydzi się mówić, jest nierzadko wykluczony przez społeczeństwo. Czasami dyzartria przypomina mówienie „przez nos”. Zaburzenia mowy zawsze wymagają szerokiej diagnostyki, tym bardziej że przyczyn jest bardzo dużo. Wśród badań diagnostycznych wymienia się TK, RM, analiza płynu mózgowo-rdzeniowego, czy jeszcze bardziej wyspecjalizowane badania.
Ćwiczenia i logopeda w leczeniu dyzartrii
Dyzartria wymaga zawsze stosowania określonych przez logopedę ćwiczeń. Im wcześniejsze podjęcie się tego typu rehabilitacji, tym lepsze efekty można uzyskać. Konieczna jest poprawa sprawności warg, języka, ćwiczenia oddechowe i wiele ćwiczeń zapobiegających dalszemu postępowi choroby. Ćwiczenia logopedyczne to metoda wspomagająca leczenie przyczynowe dyzartrii. Czasami konieczne jest również wsparcie psychologa.