Dyschezja niemowlęca dotyka dzieci w pierwszych miesiącach ich życia. Objawia się płaczem i krzykiem co najmniej 10 minut przed oddaniem stolca. Schorzenie ustępuje zwykle samoistnie w ciągu kilku tygodni i nie niesie ze sobą żadnych powikłań.

Co to jest dyschezja niemowlęca?

Pierwsze miesiące życia dziecka i jego przystosowywanie się do nowych warunków może być trudne zarówno dla malucha, jak i dla rodziców. Częste problemy adaptacyjne związane są z funkcjonowaniem układu trawiennego. Przykładem może być dyschezja niemowlęca, czyli zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego polegające na utrudnionym oddawaniu stolca. Rozpoznanie choroby stawiane jest aktualnie na podstawie Kryteriów Rzymskich IV. Zaburzenie występuje u dzieci do 9. miesiąca życia.

Uważa się, że przyczyną dyschezji jest przemijające zaburzenie polegające na zwiększeniu tłoczni brzusznej przy braku rozluźnienia mięśni dna miednicy. Spowodowane jest to niedojrzałością funkcjonalną przewodu pokarmowego. W normalnych warunkach te dwa procesy są zsynchronizowane, co umożliwia bezproblemowe wydalanie stolca.

W przypadku tego schorzenia pogłębiona diagnostyka zwykle nie jest konieczna, choć zawsze w razie zaobserwowania niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza, który przeprowadzi pełne badanie przedmiotowe, oceni prawidłowość wzrastania z użyciem siatek centylowych oraz zbada odbyt i odbytnicę. Przyjrzy się także diecie malucha, która może przyczyniać się do powstania dolegliwości.

Objawy dyschezji niemowlęcej

Dolegliwości związane z dyschezją u noworodków oraz niemowląt są notowane zazwyczaj przez rodziców jako niepokojące, choć choroba sama w sobie nie jest groźna. Typowo objawy pojawiają się w pierwszych miesiącach życia dziecka i ustępują po około 4. tygodniach. Rodzice zgłaszają często, iż u dziecka nawet kilka razy dziennie pojawia się płacz bez wyraźnej przyczyny, który utrzymuje się przez 10–20 minut przed wypróżnieniem. Towarzyszy temu napinanie ciała oraz prężenie, a także może pojawić się wzmożone oddawanie gazów. Napady są powtarzalne i wyglądają tak samo. W pozostałym czasie dziecko jest spokojne, radosne, nie ma widocznych problemów zdrowotnych oraz rozwija się prawidłowo.

Jak bezpiecznie trzymać niemowlę? Zobaczcie na filmie:

Kryteria diagnostyczne dyschezji u niemowlaka według Kryteriów Rzymskich IV obejmują:

• wysiłek oraz płacz trwający co najmniej 10 minut, który poprzedza udane lub nieudane oddanie kału o miękkiej, pastowatej konsystencji,
• brak innych problemów zdrowotnych.

By rozpoznać zaburzenie, konieczne jest występowanie obu warunków.

Polecamy: Jakie są objawy kolki u noworodka? Domowe sposoby na kolkę jelitową

Dyschezja niemowlęca – jak pomóc dziecku?

Dyschezja niemowlęca jest schorzeniem łagodnym i nie powinna być powodem do niepokoju dla rodziców. Charakter tej dolegliwości jest przemijający i objawy ustępują zwykle po kilku tygodniach ich trwania. Zazwyczaj stan ten nie wymaga interwencji lekarskiej, tym bardziej w przypadku, kiedy rytm wypróżnień jest regularny.

Jeśli dziecko karmione jest sztucznie, można podjąć próbę zmiany mleka na inne, co jednak nie zawsze daje widoczną poprawę. W leczeniu nie zaleca się stymulacji odbytu, która może wręcz zaszkodzić ani stosowania leków przeczyszczających oraz lewatywy. Takie postępowanie mogłoby spowodować wyrobienie złego wzorca oddawania stolca u dziecka, które w ten sposób nauczyłoby się wypróżniania przy obecności zewnętrznego wspomagania.

Mimo braku postępowania leczniczego w dyschezji rodzic może zatroszczyć się o poprawienie komfortu dziecka. Noszenie na rękach, masowanie brzuszka, przytulanie, uspokajanie, okazywanie czułości na pewno ulży maluchowi w dolegliwościach i pozwoli przetrwać ten trudny, choć na szczęście przemijający czas.

W przypadku zaobserwowania zaburzeń w rozwoju, nieprawidłowego przybierania masy ciała, długiego, nieutulonego płaczu, wystąpienia nieregularnych wypróżnień, spadku apetytu należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, gdyż powodem dolegliwości może być coś poważniejszego niż dyschezja.

Dyschezja a kolka

Dyschezja u niemowląt jest często mylona z innym schorzeniem – kolką. W praktyce trudno często zweryfikować, z którym zaburzeniem czynnościowym ma się do czynienia. Istotną różnicą jest długość trwania dolegliwości. Przy kolce niemowlę odczuwa dyskomfort przez dłuższy czas (około 3 godzin dziennie), który nie ustępuje po żadnych interwencjach, natomiast w dyschezji trwa on krótko i przemija po udanej lub nieudanej próbie oddania stolca. W przypadku kolki ulgę może przynieść zmiana diety oraz modyfikacja przyjmowanego pokarmu przez matkę.

Bibliografia:

1. Benninga M.A., Nurko S., Faure C., omówienie artykułu: Childhood functional gastrointestinal disorders: neonate/toddler, Gastroenterology, 2016; 150: 1443–1455.