Wiele kobiet w ciąży i podczas karmienia piersią przyjmuje leki dostępne bez recepty, myśląc, że skoro są ogólnodostępne, z pewnością nie zaszkodzą ani im, ani dzieciom. Nic bardziej mylnego. Aby móc stwierdzić, że lek jest skuteczny i bezpieczny, należy przeprowadzić kompletne badania kliniczne. W przypadku kobiet w ciąży niewiele leków zostało poddanych odpowiednim badaniom. Są więc takie, które ze względu na mechanizm działania z pewnością wywołają działania niekorzystne, ale są również takie, których działanie trudno przewidzieć, ponieważ nie były prowadzone odpowiednie badania. Dla ułatwienia lekarzowi podjęcia decyzji co do metody leczenia podzielono leki na kategorie A, B, C, D oraz X. Jednym z leków często przyjmowanych przez kobiety w ciąży jest drotaweryna. Tymczasem jest to lek należący do kategorii C, co oznacza, że należy go stosować jedynie w razie konieczności.
Kategorie leków w ciąży
Według Amerykańskiego Urzędu ds. Żywności i Leków wyróżnia się następujące kategorie leków stosowanych podczas ciąży:
- Kategoria A – są to leki bezpieczne dla kobiet w ciąży. Badania przeprowadzone z grupą kontrolną nie wykazały ryzyka dla płodu w żadnym trymestrze ciąży.
- Kategoria B – nie prowadzono właściwych badań z grupą kontrolną kobiet w ciąży, jednak takowe były prowadzone na zwierzętach i nie wykazały działań niepożądanych u płodów.
- Kategoria C – nie prowadzono badań u kobiet w ciąży, a badania prowadzone na zwierzętach wykazały działanie uszkadzające płód. Leki z tej grupy są stosowane wyłącznie w sytuacji, gdy korzyści z ich przyjmowania przewyższają potencjalne ryzyko.
- Kategoria D – istnieją konkretne dowody na teratogenne działanie tych leków u ludzi, a ich zastosowanie można wytłumaczyć jedynie korzyściami przewyższającymi szkodliwość danego leku oraz brakiem alternatywnych metod leczenia.
- Kategoria X – leki wywołujące nieprawidłowości u płodu. Są one absolutnie przeciwwskazane, ponieważ ryzyko jest na tyle duże, że z pewnością przewyższa potencjalne korzyści.
Drotaweryna – co to za lek?
Drotaweryna stanowi syntetyczną pochodną papaweryny. Działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, w tym dróg żółciowych, na układ naczyniowy oraz moczowo-płciowy. Jest łatwo wchłaniana z przewodu pokarmowego, metabolizowana w wątrobie. Wśród wskazań do zastosowania drotaweryny znajdują się:
- choroby dróg żółciowych,
- kamica układu moczowego,
- zapalenie pęcherza moczowego,
- skurczowe bóle brzucha,
- zapalenie żołądka, jelit i innych odcinków przewodu pokarmowego,
- zaparcia na tle skurczu jelit,
- wzdęcia,
- bolesne miesiączki.
Drotaweryna w ciąży jest wskazana w sytuacji grożącej poronieniem.
Drotaweryna w ciąży
Drotaweryna stanowi lek kategorii C u kobiet w ciąży, dlatego też stosowana może być wyłącznie w sytuacjach wyższej konieczności. Preparaty drotaweryny typu no-spa, no-spa forte, galospa to leki, po które często sięgają kobiety w ciąży ze względu na uciążliwe bóle brzucha. Tymczasem ból o charakterze rozciągania w podbrzuszu jest jak najbardziej normalny, wynika z powiększającej się macicy i nie powinien stanowić powodu, dla którego kobieta jest zmuszona sięgać po leki przeciwbólowe i rozkurczające. Drotaweryna jest stosowana w ciąży przede wszystkim w sytuacji poronienia zagrażającego (kiedy dochodzi do krwawienia, ale jajo płodowe nadal znajduje się w jamie macicy i istnieje szansa na utrzymanie ciąży). Drotaweryna działa rozkurczowo na mięśnie macicy. W przypadku nadmiernych przedwczesnych skurczy również można zastosować drotawerynę, jednak powinno być to skonsultowane z lekarzem. Czasami podanie drotaweryny w ciąży jest konieczne w przypadku wystąpienia innych schorzeń, jak atak kamicy żółciowej czy kamicy nerkowej.
Tak naprawdę wszelki niepokojący ból brzucha czy skurcze o znacznym nasileniu poza terminem porodu nie powinny skłaniać kobiety do samodzielnego leczenia. Wskazana jest za to pilna konsultacja z lekarzem, który zadecyduje, czy podanie drotaweryny jest konieczne. Drotaweryna w ciąży stosowana przez dłuższy czas może wywoływać działania niepożądane, np. zaburzenia oddechu u noworodka po porodzie.