Z diety w ciąży należy bezwzględnie wykluczyć alkohol, ograniczyć picie kawy i herbaty oraz zrezygnować z palenia papierosów. Te nawyki są najbardziej szkodliwe dla płodu, powodują u niego liczne wady rozwojowe i uszkadzają układy kluczowe dla funkcjonowania organizmu. Dieta w ciąży powinna być pozbawiona także surowego mięsa, surowych jaj i surowych ryb oraz serów pleśniowych.

Badania krwi: normy hemoglobiny i hematokrytu w ciąży, zapotrzebowanie na żelazo

Hemoglobina, oznaczana w wynikach badań krwi jako HGB, w organizmie odpowiada za transport tlenu. To białko wchodzące w skład krwinek czerwonych, czyli erytrocytów. Niska hemoglobina w ciąży nie jest powodem do paniki. To anemia fizjologiczna naturalnie wynikająca z obciążenia dla organizmu, jakim jest ciąża.

Norma hemoglobiny w ciąży to od 11,5 do 13,5 gramów na decylitr. Za niski poziom hemoglobiny w ciąży może powodować:

• poronienie,
  
• niedotlenienie płodu i zaburzenia jego rozwoju,
  
• wady rozwojowe płodu i zahamowanie jego wzrostu.
  

Niedobór hemoglobiny połączony z niedoborem żelaza wywołuje anemię w ciąży, wówczas jest określana jako choroba, a nie jedynie stan fizjologiczny.

Drugim parametrem krwi ważnym w ciąży jest hematokryt. Wynik badania wyrażony jest w procentach i pokazuje stosunek zawartości erytrocytów do całej objętości krwi. Normy hematokrytu w ciąży są niższe od norm dla kobiet nie spodziewających się dziecka i wynoszą od 35% wzwyż. Wyniki poniżej tego pułapu powinny być skonsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę. Hematokryt w ciąży poniżej normy w zestawieniu z niską hemoglobiną i niedoborem żelaza stanowi o niedokrwistości.

Żelazo w ciąży jest bardzo ważne dla uniknięcia anemii, a jego normy wynoszą od 55 do 140 miligramów na decylitr. Niedobór żelaza w ciąży należy likwidować poprzez stosowanie suplementów zaleconych przez lekarza. Należy też skorygować dietę, by w jadłospisie znalazły się produkty bogate w żelazo i ułatwiające jego wchłanianie. Jednak nie wszystkie bogate w ten pierwiastek produkty są zalecane dla kobiet spodziewających się dziecka.

Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży jest największe w 3. trymestrze i wynosi aż do 10 miligramów na dobę dla osoby o wadze 55 kilogramów.

Anemia w ciąży: co jeść, a czego unikać? Produkty zalecane, dozwolone i zakazane w diecie w ciąży

Zdrowa dieta w ciąży powinna uwzględniać produkty bogate w witaminy i minerały, szczególnie w żelazo, witaminę C, witaminy z grupy B, kwas foliowy oraz węglowodany złożone. Aby uniknąć anemii w ciąży, należy wzbogacić dietę o wołowinę i cielęcinę, brokuły, szpinak i buraki. Źródłem żelaza są również rośliny strączkowe i żółtka jaj.

W ciąży buraki można wykorzystywać zarówno w formie pieczonej, smażonej, barszczu, jak i do wyciskania. Sok z buraków w ciąży jest bezpiecznym źródłem żelaza. Natomiast, choć dostarcza wiele żelaza, wątróbka w ciąży nie jest wskazana ze względu na zawartość witaminy A, która w nadmiarze może szkodzić dziecku. Jedzenie kaszanki w ciąży jest dozwolone, ale lepiej nie przesadzać z jej ilością ze względu na dużą zawartość tłuszczu.

Dieta w ciąży – szczególnie u wegetarianek i kobiet, które wcześniej chorowały na anemię – powinna być uzupełniana preparatami zawierającymi żelazo o wysokim stopniu wchłaniania. Żelazo dobrze przyswajalne znajduje się w cielęcinie, wołowinie i mięsie królika. To żelazo hemowe, które organizm absorbuje w od 20 do 25%. Żelazo zawarte w roślinach wchłania się gorzej, bo na poziomie około 10 do 15%.

Dla wchłaniania żelaza duże znaczenie ma witamina C – im jej więcej, tym lepiej organizm przyswaja żelazo. Dlatego warto do diety w ciąży włączyć produkty bogate w tę witaminę, np. porzeczki, truskawki, czerwoną paprykę, brukselkę i natkę pietruszki czy pomarańcze.

Objawy anemii w ciąży i skutki dla dziecka

Wczesne objawy anemii w ciąży można przeoczyć, ponieważ w organizmie w tym czasie zmienia się wiele. Zaniepokoić powinny:

• osłabienie, ciągłe zmęczenie i szybkie męczenie się,
  
• zawroty i bóle głowy,
  
• problemy z koncentracją oraz z pamięcią,
  
• wypadanie włosów,
  
• łamliwość paznokci,
  
• wygładzenie języka i jego pieczenie.
  

Zaawansowana anemia w ciąży może powodować napady duszności, bladość skóry, zaburzenie widzenia, drętwienie kończyn, niedociśnienie tętnicze i bóle brzucha.

• Przyczyny anemii w ciąży i grupy ryzyka
  
• Ryzyko zachorowania na anemię w ciąży jest zwiększone, gdy kobieta:
  
• ma silne wymioty lub biegunki,
  
• jest w ciąży mnogiej,
  
• ma plamienia,
  
• jest wegetarianką
  
• ma krwawiące żylaki odbytu.
  

Bezpośrednią przyczyną anemii w ciąży jest niedobór żelaza w organizmie przy jednoczesnym zbyt małym poziomie hemoglobiny i wartości hematokrytu poniżej normy. Taki stan może być wynikiem stosowania diety ubogiej w żelazo jeszcze przed ciążą lub bardzo obfitych miesiączek.