Na początku życia płodowego tworzą się zawiązki zębów mlecznych i już w 7. tygodniu ciąży można uwidocznić w badaniu ultrasonograficznym 20 zawiązków mlecznych. Zęby mleczne wyrzynają się w określonej kolejności już od 6. miesiąca życia dziecka. Jednak wiele dzieci zaczyna ząbkować trochę później i nie jest to problemem. U zdrowych dzieci proces wyrzynania się zębów mlecznych jest skorelowany z rozwojem. Zdarza się, że niektóre dzieci mają wrodzone zęby mleczne, które wyrżnęły się tuż przed porodem. Wtedy też takie zęby mleczne szybciej wypadają. Dziecko w wieku około 2,5 roku powinno mieć wykształcone uzębienie mleczne.
Próchnica może dotyczyć także zębów mlecznych dziecka. Zobaczcie więcej na filmie:
Zęby mleczne – kiedy są wykształcone?
Już w życiu płodowym dochodzi do pełnej mineralizacji i rozwoju zębów mlecznych, które jednak pozostają schowane w dziąsłach. Stopniowo od 6. miesiąca życia dochodzi do wyrzynania się zębów mlecznych, by w wieku około 2,5 lat dziecko miało w pełni wykształcone uzębienie mleczne. Zazwyczaj poszczególne typy zębów wyrzynają się w określonej kolejności, początkowo częściej na dole, a później u góry.
Warto wiedzieć: Pierwsze zęby dziecka. Czy mleczne zęby też trzeba leczyć?
Kolejne zęby mleczne wyrzynają się następująco:
- pomiędzy 6. a 10. miesiącem życia dziecka – przyśrodkowe siekacze,
- pomiędzy 10. a 14. miesiącem życia dziecka – boczne siekacze,
- pomiędzy 15. a 18. miesiącem życia dziecka – kły,
- pomiędzy 18. a 24. miesiącem życia dziecka – pierwszy trzonowiec,
- pomiędzy 24. a 30. miesiącem życia dziecka – drugi trzonowiec.
Należy jednak pamiętać, że wyrzynanie się zębów mlecznych jest bardzo zmienne i wcale nie jest źle, jeśli dziecku w wieku 10. miesięcy dopiero wyrzynają się pierwsze zęby. Szczególnie dotyczy to dzieci kobiet karmiących, gdyż pierwsze ząbki często są przyczyną gryzienia i ranienia brodawek sutkowych kobiety.
Polecamy: Jak wygląda próchnica butelkowa u dzieci? Przyczyny, objawy i leczenie
Kiedy wypadają pierwsze zęby mleczne?
Zęby mleczne zaczynają wypadać w momencie, gdy w ich miejsce powstają zęby stałe, które wyrzynając się, wypychają mleczaki. Proces wyrzynania się zębów stałych jest jeszcze bardziej zmienny niż mlecznych i bardziej zależny od czynników indywidualnych, miejscowych czy ogólnych. Już w momencie narodzin zmineralizowane są guzki stałych szóstek. W momencie, gdy wyrżnięte są wszystkie zęby mleczne poza szóstkami, rozwinięte są również na tym etapie guzki zębów przednich i pierwszych trzonowców. W połowie wykształcone są również guzki jedynek, dwójek, czyli siekaczy, trójek (kłów), jak i przedtrzonowców (czwórek i piątek). Około 4. roku życia pierwsze trzonowce i siekacze są już całkowicie zmineralizowane, natomiast zaczyna się proces mineralizacji siódemek. Proces mineralizacji wiąże się z rozwojem zęba stałego w płaszczyźnie pionowej. Często zęby stałe wyrzynają się około 3 miesiące, a nawet 6 miesięcy, wcześniej u dziewczynek niż u chłopców.
Zęby mleczne utrzymują się mniej więcej do 6. roku życia. I to właśnie w tym okresie zaczynają zastępować je zęby stałe. Cały proces wypadania zębów mlecznych trwa nawet do 13. roku życia.
Wypadanie zębów mlecznych a wyrzynanie się zębów stałych
Zawiązki zębów stałych powinny się tworzyć dowierzchołkowo w stosunku do mlecznych. Czwórki i piątki zaczynają rosnąć pomiędzy korzeniami czwórek i piątek mlecznych. Zęby mleczne wypadają w podobnej kolejności, w jakiej wyrastały. Dlatego też w pierwsze kolejności wypadają przednie mleczaki, a w dalszej kolejności pozostałe zęby. Należy pamiętać, że przez długi okres dziecko ma jednocześnie część zębów stałych i mlecznych. To z kolei powinno obligować rodziców o dbanie o zdrowie dziecka. Niesłuszny jest argument, że uszkodzony czy objęty próchnicą ząb mleczny i tak za niedługo wypadnie, więc nie ma potrzeby go leczyć. Źródło infekcji, jakim jest ząb mleczny, jest równie niebezpieczne jak zakażenie innych zębów.