Zazwyczaj pierwszy świadomy uśmiech na widok na przykład mamy pojawia się między 6 a 7 tygodniem życia dziecka. Nie jest to jednak sztywna reguła, a kwestia indywidualna. Uśmiech to druga, obok płaczu, forma komunikacji dziecka ze światem zewnętrznym. Niekiedy pierwszy grymas na twarzy dziecka przypominający uśmiech można zaobserwować już podczas badania ultrasonograficznego (USG) w ciąży.

Kiedy dziecko zaczyna się uśmiechać?

Każde niemowlę jest inne i rozwija się w innym tempie, dlatego niektóre kwestie, jeśli chodzi o rozwój dziecka, należy traktować bardzo indywidualnie. Według specjalistów pierwszy świadomy uśmiech dziecka pojawia się w okolicach 3 miesiąca życia. Stanowi wówczas jeden ze sposobów komunikowania się z otoczeniem. Wcześniaki według statystyk zaczynają się uśmiechać nieco później, ale fakt ten nie powinien niepokoić rodziców. Przedwcześnie urodzone maluchy muszą najpierw nadrobić czas, które w łonie mamy miały dzieci urodzone o czasie.

Warto wiedzieć, że pierwszy grymas twarzy przypominający uśmiech pojawia się już w życiu płodowym. Niekiedy zdarza się, iż można go zauważyć podczas prenatalnego USG, lecz jest to odruch mimowolny. Kolejny nieświadomy uśmiech można dostrzec zwykle chwilę po narodzinach. Mimo iż jest to często ogromne wydarzenie dla młodych rodziców, muszą pamiętać, że dziecko uśmiecha się automatycznie, a jego wyraz twarzy nie jest związany z żadnym wydarzeniem ani nie jest reakcją na to, co dzieje się wokół niego. Natomiast pierwszy śmiech rozbawionego niemowlaka najczęściej pojawia się po miesiącu od narodzin, a nawet nieco później. Jako ciekawostkę warto nadmienić, że istnieje również tzw. uśmiech anielski. W ten sposób określa się uśmiech dziecka podczas snu. Ten grymas niestety również nie ma żadnego konkretnego odbiorcy i często występuje, gdy dziecko oddaje mocz, stolec lub gazy.

Polecamy: Kiedy dziecko zaczyna podnosić główkę? Co powinni wiedzieć początkujący rodzice?

Zobaczcie także, jak długo można karmić dziecko piersią:

W jaki sposób sprawić, by dziecko się uśmiechało?

Dla rodziców, a zwłaszcza mam, które w pierwszym okresie rozwoju dziecka spędzają z nim większość czasu, uśmiech dziecka jest niezwykle ważny i wywołuje wiele pozytywnych emocji. Istnieje kilka sposobów, które według specjalistów sprawiają, iż dziecko zaczyna się szybciej uśmiechać i często to robi. Pierwszą zasadą jest uśmiechanie się do dziecka, nie tylko podczas zabawy, noszenia, ale również w czasie przebierania czy zmieniania pieluszki.

Kolejnym sposobem jest częste bawienie się z dzieckiem. Zaleca się w tym przypadku zabawy w „akuku”, delikatne łaskotanie czy wydawanie śmiesznych odgłosów. Bardzo ważne jest, aby nie krzyczeć ani nie kłócić się przy dziecku. Mimo młodego wieku dzieci z łatwością wyczuwają negatywne emocje. Ostatnią metodą jest rozmawianie z dzieckiem. Mimo że początkowo jest to monolog, należy opowiadać dziecku o wykonywanych w danym momencie czynnościach, komentować wydarzenia przedstawiane w telewizji czy omawiać zakupy lub gotowany właśnie obiad. Warto zapamiętać, iż uśmiech i śmiech są zaraźliwe. Jeśli rodzice będą się często uśmiechać, dziecko najprawdopodobniej szybciej samo świadomie zacznie to robić.

Polecamy: Jakie są objawy kolki u noworodka? Domowe sposoby na kolkę jelitową

Innymi mniej popularnymi, ale równie skutecznymi, metodami są:

• częste przytulanie, aby dziecko czuło się bezpiecznie,
• zabawa w lustro, polegająca na naśladowaniu ruchów, dźwięków oraz zachowania dziecka,
• robienie przerw podczas zabawy – niemowlę znacznie krócej niż osoba dorosła jest w stanie skupiać się na jednej rzeczy, dlatego należy mu urozmaicać zabawę i co i rusz zajmować je czym innym, aby nie poczuło się znudzone,
• częste chwalenie dziecka za wykonywane czynności.

Polecamy: Rozwój niemowlęcia – ruchowy, społeczny, mowy

Co robić, gdy dziecko się nie uśmiecha?

Brak uśmiechu dziecka nie musi oznaczać, iż jest tzw. smutasem. Zdarza się, iż jest to objaw zaburzeń zdrowotnych lub opóźnień w rozwoju motorycznym. Oczywiście rodzice nie powinni od razu popadać w panikę, gdyż rozwój dziecka jest bardzo indywidualną kwestią i w niektórych przypadkach świadome reagowanie na otoczenie pojawia się nieco później.

Jeśli jednak po osiągnięciu 4 miesiąca życia dziecko w dalszym ciągu się nie uśmiecha, nie należy tego bagatelizować. Konieczna jest wówczas wizyta w gabinecie pediatry, który skieruje rodziców do odpowiednich specjalistów i zleci potrzebne badania diagnostyczne. Jednym z pierwszych zalecanych testów w takich sytuacjach jest badanie wzroku. Jest to związane z faktem, iż dziecko najczęściej uśmiecha się na widok rodziców, a gdy ich nie widzi, nie występuje u niego ta reakcja.

Bibliografia:

1. H. Murkoff, Pierwszy rok z życia dziecka, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2017.