Problemy z oddychaniem u noworodka po porodzie mogą mieć miejsce, szczególnie u wcześniaków, u których układ oddechowy może być jeszcze nie do końca wykształcony. Skala Silvermana to podstawowa skala oceny wydolności oddechowej noworodka. Ocenia się 5 cech, za które przyznawane są punkty od 0 do 2. Maksymalnie noworodek może uzyskać 10 punktów. Dzięki skali Silvermana ocenia się, na ile wydajnie dziecko oddycha, i klasyfikuje się stopień niewydolności oddechowej. Należy pamiętać, że nie jest to ocena stanu klinicznego noworodka, lecz ocena stopnia trudności w oddychaniu.

Polecamy: Skala Apgar - co oznaczają punkty przyznawane noworodkom?

Problemy z oddychaniem u noworodka po porodzie

Objawy zaburzeń oddychania u dzieci mogą pojawić się bezpośrednio po porodzie, jak i mogą mieć początek dopiero po kilku godzinach czy dniach od porodu. Objawami niewydolności oddechowej noworodka są przede wszystkim;

• przyspieszenie oddechu (tachypnoe, czyli oddech powyżej 60/min),
  
• stękanie wydechowe – to objaw obserwowany przede wszystkim u wcześniaków, u których obserwuje się niedobór surfaktantu w pęcherzykach płucnych, czyli substancji zapobiegającej sklejaniu się pęcherzyków płucnych. Stękanie pojawia się w wyniku wykonania wydechu przy zamkniętej głośni, czyli odruchowo dochodzi do zwiększenia objętości powietrza zalegającego w płucach, by w czasie wydechu pęcherzyki płucne nie zapadały się,
  
• nadmierne ruchy klatki piersiowej – dochodzi do zaangażowania dodatkowych struktur klatki piersiowej celem wspomagania procesu oddychania. Obejmuje to zaciąganie międzyżebrzy, okolicy podmostkowej czy nadmierne zmiany ustawienia mostka,
  
• poruszanie skrzydełkami nosa – podobnie jak poprzedni objaw polega na angażowaniu dodatkowych mięśni oddechowych,
  
• sinica centralna.
  

Skala Silvermana – zasady oceny wydolności oddechowej

Skala Silvermana polega na przyznaniu punktów za obecność poszczególnych objawów świadczących o niewydolności oddechowej noworodka. Za każdy objaw przyznaje się od 0 do 2 punktów. Im więcej punktów, tym większe problemy z oddychaniem ma dziecko.

Jakie są standardy dotyczące opieki medycznej nad noworodkiem? Odpowiedź na filmie:

Skala Silvermana przedstawia się następująco:

1) Przednia ściana klatki piersiowej:

• unosi się równo z nadbrzuszem – 0,
  
• przy wdechu ruch klatki piersiowej jest opóźniony względem nadbrzusza – 1,
  
• ruch klatki piersiowej jest przeciwny do ruchu nadbrzusza – 2.
  

2) Międzyżebrza:

• nie dochodzi do zaciągania, czyli zapadania się międzyżebrzy – 0,
  
• zaciąganie, czyli zapadanie się międzyżebrzy, w niewielkim stopniu – 1,
  
• zaciąganie, czyli zapadanie się międzyżebrzy, w znacznym stopniu – 2.
  

3) Mostek:

• nie zapada się przy wdechu – 0,
  
• ruch, a właściwie unoszenie, mostka jest niewielkie – 1,
  
• bardzo wyraźne unoszenie się mostka – 2.
  

4) Skrzydełka nosa:

• brak ruchu – 0,
  
• niewielkie ruchy – 1,
  
• wyraźne ruchy – 2.
  

5) Wydech:

• bezdźwięczny – 0,
  
• stękanie wydechowe, które jest słyszalne wyłącznie po przyłożeniu stetoskopu do klatki piersiowej – 1,
  
• stękanie wydechowe słyszalne bez przykładania stetoskopu – 2.
  

Saturacja u noworodka, w tym u wcześniaka

Saturacja oznacza stopień wysycenia krwi tlenem. W tym celu umieszcza się na prawej rączce noworodka specjalny czujnik. Saturacja powinna wynosić niespełna 100%. Jednak należy mieć na uwadze, że rodzący się noworodek w pierwszych minutach życia dopiero rozpręża płuca, czyli dopiero po pewnym czasie przy efektywnym oddychaniu uzyska się pełne wysycenie krwi tlenem. Oczywiście pod warunkiem, że nie zaistnieją w międzyczasie żadne dodatkowe komplikacje. Oczekiwane wartości saturacji u noworodka, w tym u wcześniaka, są następujące:

• po 2 minutach – 60%,
  
• po 3 minutach – 70%,
  
• po 4 minutach – 80%,
  
• po 5 minutach – 85%,
  
• po 10 minutach – 90%.
  

W zależności od problemów z oddychaniem podejmuje się czynności mające na celu ratowanie życia dziecka. W przypadku braku oddechu wykonuje się resuscytację polegającą na masażu serca i oddechu w proporcji 3:1. Przy nieregularnym, nie do końca wydolnym, oddechu, jednak prawidłowej akcji serca, przekraczającej 100/min, noworodka się stymuluje poprzez masaż plecków czy stóp i wspomaga oddech specjalnie do tego przeznaczonym n-CPAP (stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych). Przy nieregularnym oddechu i akcji serca nieprzekraczającej 100/min również wspomaga się oddech. Tak więc to właśnie wydolność oddechowa warunkuje dalsze postępowanie w resuscytacji noworodka.