Cięcie cesarskie (CC) jest dość często nadużywane, a trzeba pamiętać, że nie jest wolne od powikłań. Kobiety niemające świadomości odnośnie do ryzyka interwencji zabiegowej w obrębie jamy brzusznej traktują je często jako „wygodną”, „bezbolesną” formę porodu. Jednak, jak w przypadku każdego zabiegu na jamie brzusznej, należy mieć na względzie ryzyko wystąpienia powikłań po cesarce. Niestety są one częstsze niż w przypadku porodu naturalnego. Do powszechnych powikłań po CC zalicza się zakażenia rany pooperacyjnej, rozejście się jej, blizny, zrosty, a także uszkodzenie sąsiednich struktur miednicy.

Czytaj też:

• Blizna po cesarce – jak złagodzić ból po cesarskim cięciu?
• Jak długo trwa połóg po cesarskim cięciu? Kiedy można współżyć?
• Naturalnie po cesarce – czy poród siłami natury jest możliwy po cesarskim cięciu?

Powikłania po cięciu cesarskim – co zwiększa ryzyko ich wystąpienia?

Cięcie cesarskie jest alternatywną drogą porodu, wykorzystywaną, gdy poród siłami natury jest niemożliwy lub gdy ryzyko porodu naturalnego przewyższa jego korzyści dla dziecka i matki. Zawsze dąży się do tego, by kobieta urodziła siłami natury, co jest oczywiście najbardziej zgodne z jej fizjologią. Jednak są sytuacje, w których cięcie cesarskie jest koniecznością. Obie formy porodu niosą ryzyko powikłań. Krążą jednak opinie, że każdy kolejny poród siłami natury jest łatwiejszy, natomiast każda kolejna cesarka obarczona jest większym niebezpieczeństwem. Rzeczywiście, w wielu przypadkach kolejny poród siłami natury jest przede wszystkim krótszy, kobieta już wie, co ją czeka, co przekłada się na częściową redukcję stresu. W przypadku cięć cesarskich ryzyko powikłań wzrasta. Zdarza się więc, że mimo pierwszego porodu przez cesarkę, lekarze dążą do porodu naturalnego w przypadku kolejnej ciąży. Ponadto powikłania po CC zdarzają się częściej u kobiet z otyłością, prowadzących siedzący tryb życia (co przekłada się na mniejszą ilość tkanki mięśniowej), z cukrzycą czy innymi schorzeniami przewlekłymi.

Jakie są powikłania po CC u matki?

Należy pamiętać, że wśród powikłań cięcia cesarskiego uwzględnia się dwie istoty – kobietę i dziecko. Dla matki istotnym problemem jest naruszenie ciągłości powłok skórnych i ryzyko powstania zrostów. U niektórych kobiet występuje zwiększona tendencja do tworzenia zrostów, u innych mniejsza. W różnym stopniu zrosty mogą zatem przyczyniać się później do powstawania niepożądanych objawów, takich jak bóle brzucha, zaburzenia wypróżniania, ból przy współżyciu. Rzadziej dochodzi do uszkodzenia sąsiednich narządów jamy brzusznej. Każda kobieta jest narażona na rozejście się czy zakażenie rany pooperacyjnej, szczególnie przy nieprawidłowej pielęgnacji. Cięcie cesarskie zwiększa ryzyko zatorowości płucnej i intensywnego krwotoku, czyli ostrych stanów mogących wystąpić po porodzie.

Skurcze są nieodłącznym elementem porodu naturalnego. Przy cięciu cesarskim istnieje większe ryzyko atonii macicy, czyli braku reakcji obkurczania się, a co za tym idzie – konieczności usunięcia macicy w przebiegu masywnego krwotoku. Wśród powikłań cięcia cesarskiego nie można pominąć faktu, że po takim zabiegu w mięśniu macicy tworzy się blizna. Stwarza ona odległe ryzyko pęknięcia go przy kolejnym porodzie czy wrastania łożyska w przebiegu następnej ciąży.

Cięcie cesarskie związane jest z koniecznością zastosowania znieczulenia. Co za tym idzie, może dojść do wystąpienia popunkcyjnych bólów głowy, spadku ciśnienia tętniczego czy innych powikłań związanych już bezpośrednio ze znieczuleniem.

Uznaje się, że cięcie cesarskie może utrudnić wystąpienie poporodowej laktacji, a co najistotniejsze, kobieta ma zdecydowanie większy problem z powrotem do całkowitej sprawności fizycznej. Częściej niż po porodzie naturalnym wymaga pomocy osób trzecich. Należy też pamiętać, że cesarka obliguje do zachowania co najmniej roku przerwy, nim para zdecyduje się na kolejną ciążę.

Cesarskie cięcie a powikłania dla noworodka

Cięcie cesarskie niesie ryzyko powikłań u dziecka. Uznaje się, że niekorzystne dla niego jest tzw. cięcie na zimno, czyli planowe, bez jakiejkolwiek akcji skurczowej. Tym samym dziecko jest nieco gorzej przygotowane do pierwszego wdechu i niejednokrotnie jego drogi oddechowe wymagają po porodzie odsysania wód płodowych. Każda kolejna cesarka i zrosty powodują, że trudniej jest szybko wydobyć płód drogą zabiegową. Tym samym wydłuża się operacja i zwiększa się ryzyko niedotlenienia okołoporodowego dziecka. W przypadku CC zdecydowanie skraca się czas odpępnienia (odcięcia pępowiny), wydłuża się hospitalizacja matki i noworodka. Istotnym powikłaniem jest fakt, że dziecko nie kolonizuje się właściwie florą fizjologiczną, tak jak to ma miejsce przy porodzie siłami natury.

Czy COVID-19 w ciąży może spowodować konieczność cesarskiego cięcia? Zobacz wideo:

Bibliografia:

1. H. Baston, J. Hall, Poród. Podstawy położnictwa, Elsevier Urban & Partner, 2011.