Kwas foliowy służy nie tylko rozwijającemu się płodowi, ale również matce – chroni przed występowaniem nowotworów, anemią i jest niezbędny do podziałów i tworzenia się nowych komórek (ponieważ jest odpowiedzialny za tworzenie się DNA).

Co to jest kwas foliowy i dlaczego należy go zażywać przed ciążą?

Niedobór kwasu foliowego w organizmie matki może doprowadzić do zaburzeń w rozwoju dziecka i powstawania u niego wad układu nerwowego. Najczęstsze z nich to: bezmózgowie, przepuklina oponowo-rdzeniowa i rozszczep kręgosłupa. Przypuszcza się także, że kwas foliowy chroni rozwijające się dziecko przed wadami serca i podniebienia.

Rola witaminy B9 nie ogranicza się tylko do wpływu na rozwijające się dziecko – jest on także odpowiedzialny jest za procesy krwiotwórcze i zapobiega występowaniu nowotworów, chorób serca czy osteoporozy.

Przyjmowanie kwasu foliowego jest zalecane wszystkim kobietom planującym ciążę, ponieważ zauważono znaczny spadek występowania wad cewy nerwowej od czasu wprowadzenia suplementacji przed zapłodnieniem. Ponadto, ponieważ duży odsetek ciąż jest nieplanowanych, większość badaczy sugeruje, że każda kobieta w wieku rozrodczym powinna stale przyjmować kwas foliowy.

Czy kwas foliowy pomaga zajść w ciążę?

Zalecenia dotyczące przyjmowanie kwasu foliowego podczas ciąży związane są tylko i wyłącznie z jego pozytywnym wpływem na rozwoju płodu. Nie istnieją żadne dane, które wskazywałyby, że może on pomóc w zajściu w ciążę. Prawdą jest jednak, że niedobory witamin i składników mineralnych mogą zaburzać pracę gospodarki hormonalnej i stabilność układu nerwowego i przez to utrudniać zajście w ciążę. Ponadto wady wrodzone u niemowląt wywołane niedoborem kwasu foliowego często są letalne, przez co dochodzi do poronień.

Jak powinno wyglądać tycie w ciąży? Czy rozmiar brzuszka ma znacznie? Przekonajcie się:

Kwas foliowy w ciąży – od kiedy go przyjmować i jak długo?

Kwas foliowy powinno się przyjmować profilaktycznie podczas płodnego okresu życia, lub co najmniej 3 miesiące do 6 tygodni przed planowaną ciążą. Nie trzeba go jednak zażywać przez cały czas – najważniejsze są pierwsze tygodnie, kiedy kształtuje się układ nerwowy dziecka. Można zaprzestać suplementacji kwasu foliowego po pierwszym trymestrze, jednak najczęściej i tak jest on składnikiem zestawów witaminowych dla ciężarnych kobiet.

Ile kwasu foliowego powinno się przyjmować przed ciążą i w ciąży? Dawka standardowa i dla kobiet z grupy wysokiego ryzyka

Dzienna dawka kwasu foliowego wynosi 600 µg na dobę, dlatego kobietom planującym ciążę zaleca się suplementowanie 400 µg dziennie. Matki po 35 roku życia i te, u których wystąpiła ciąża z wadą oraz zażywające leki przeciwpadaczkowe powinny przyjmować 4 mg dziennie.

Czy kwas foliowy można przedawkować?

Uważa się, że nadmiar kwasu foliowego może skutkować:

• ciążami wielorakimi,
  
• nadkrzepliwością,
  
• reakcjami alergicznymi,
  
• zwiększonym ryzykiem nowotworów.
  

Choć nie udało się uzyskać danych potwierdzających te hipotezy, dla bezpieczeństwa swojego i dziecka przyszła matka nie powinna przedawkowywać witaminy B9.

Dieta, która dostarcza kwas foliowy kobietom w ciąży

Dobrze jest, aby kobiety w ciąży włączały do swojej diety produkty bogate w kwas foliowy. Warzywa i owoce należy poddawać krótkiej obróbce termicznej. Polecane źródła kwasu foliowego to między innymi: ryż, pomarańcze, żółtka jaj, rzepa, soczewica, fasola oraz ciemnozielone warzywa, takie jak szpinak, brokuły i sałata.

Kwas foliowy w ciąży – u kogo może wystąpić niedobór?

Na niedobór witaminy B9 narażone są przede wszystkim osoby z zaburzonym wchłanianiem, co może mieć miejsce w przypadku przewlekłych chorób układu pokarmowego, takich jak celiakia czy zapalenie jelit. Ponadto wzmożone zapotrzebowanie na kwas foliowy mają osoby palące, nadużywające alkoholu i często korzystające z solarium. Również uboga dieta lub zażywanie niektórych leków (na przykład przeciwpadaczkowych) prowadzą do występowania niedoborów witamin z grupy B. W grupie osób zagrożonych zbyt małym stężeniem kwasu foliowego, są też te z niedoborami witaminy C oraz żelaza.

Jaki kwas foliowy brać przed ciążą?

Syntetyczne witaminy są łatwo przyswajalnym źródłem kwasu foliowego. W rzeczywistości lepiej wchłania się on z tabletek niż z naturalnych źródeł. Na polskim rynku dostępne są różne preparaty dla kobiet w ciąży lub przygotowujących się do niej. Część z nich zawiera tylko kwas foliowy, a inne – zestaw różnych minerałów i mikroelementów. Niezależnie od tego, które z nich się wybierze, należy zwrócić uwagę, czy zawierają one odpowiednią dawkę kwasu foliowego.

Bibliografia:

1. Sfakianaki, A. K., Witaminy w czasie ciąży: przydatne czy przereklamowane?, “Ginekologia po Dyplomie”, 1, 2013.