Uznaje się, iż dwumiesięczne niemowlę powinno podczas leżenia na brzuchu samodzielnie unosić główkę i utrzymywać ją w tej pozycji przez krótki czas. Nie jest to jednak regułą. Pediatrzy często informują rodziców, iż konieczność podtrzymywania główki dziecka będzie trwała przez minimum 3–4 miesiące.

Kiedy dziecko podnosi główkę?

Początkowo podnoszenie główki przez dziecko jest niemożliwe. Wynika to z faktu, iż u nowo narodzonego dziecka główka stanowi największą część ciała, oraz z dysproporcji jej obwodu względem obwodu klatki piersiowej. Po upływie około 4 miesięcy dysproporcja zanika, umożliwiając dziecku pierwsze próby podnoszenia główki. Jest to jednak dla malucha bardzo wymagające zadanie. Z każdym kolejnym miesiącem obwód klatki piersiowej proporcjonalnie się zwiększa. Stosunek obu obwodów względem siebie stanowi ważny wskaźnik dla pediatrów oceniających rozwój niemowlaka.

Wspomniane wcześniej pierwsze próby podnoszenia główki przez dziecko mają miejsce po upływie mniej więcej miesiąca od urodzenia. Dziecko wówczas leży na brzuchu i zaczyna delikatnie podnosić głowę, na początku na wysokość zaledwie 1 cm, jednak i tak jest to dla niego ogromny wysiłek fizyczny. Z każdą następną próbą mięśnie karku ulegają wzmocnieniu, dzięki czemu dziecko podnosi główkę coraz wyżej. Warto jak najczęściej kłaść dziecko podczas zabawy na brzuchu, już od pierwszego miesiąca życia. Przekładanie główki z jednej strony na drugą spowoduje rozpoczęcie wzmacniania mięśni karku. Należy również pamiętać o asekuracji główki dziecka podczas noszenia, gdyż zaniedbanie tej czynności może skończyć się poważnym urazem zdrowotnym. Do początku 5 miesiąca życia większość niemowląt jest w stanie podpierać się na ramionach, unosząc mocno zadartą do góry główkę, i rozglądać się na boki.

Polecamy: Niemowlę próbuje usiąść – na co zwrócić uwagę?

Jak pielęgnować skórę dziecka? Dowiesz się tego z naszego filmu:

Kiedy niemowlę podnosi główkę do siadu?

Samodzielne uniesienie ciała do siadu przez niemowlę zazwyczaj przypada na 7–9 miesiąc życia. Umiejętność siadania pojawia się, gdy dziecko umie już samodzielnie przekręcić się w pozycji leżącej z brzuszka na plecy, natomiast przed pierwszymi krokami. Pokrywa się to mniej więcej z momentem, gdy niemowlę zaczyna raczkować. Harmonogram rozwoju dziecka uzależniony jest od niektórych czynników, takich jak: waga, wzrost, temperatura otoczenia, napięcie mięśni oraz predyspozycje genetyczne. Mimo iż każdy zdrowy maluch naturalnie dąży do pozycji siedzącej, nie należy przyspieszać tego okresu, np. poprzez układanie dziecka w pozycji siedzącej. Zbyt wczesne układanie niemowlaka do siedzenia może spowodować zaburzenia kostno-stawowe lub nieprawidłowości ortopedyczne. Podczas nauki siadania nie należy:

• ciągnąć za rączki dziecka do pozycji siedzącej,
• podpierać ciała malucha poduszkami,
• umieszczać dziecka w krzesełku czy w bujaku, jeśli jeszcze nie opanowało umiejętności samodzielnego siedzenia,
• układać niemowlaka na swoich nogach i podpierać jego pleców brzuchem. Jest to najczęściej popełniany błąd.

Wspieranie dziecka podczas nauki siadania polega głównie na pozwoleniu mu rozwijać się we własnym tempie oraz zapewnieniu mu do tego odpowiednich warunków. Za pierwszy prawidłowy siad uznaje się sytuację, gdy dziecko ma szeroko rozstawione nóżki, proste plecy, a ciężar jego ciała jest równomiernie rozłożony na prawy i lewy pośladek. Nie należy samodzielnie poprawiać pozycji dziecka bez wcześniejszego podnoszenia miednicy, gdyż może to przyczynić się do wystąpienia zaburzeń w stawach biodrowych. Do lekarza należy udać się, gdy mimo upływu 9–10 miesięcy dziecko w dalszym ciągu nie potrafi samodzielnie siadać, podczas siedzenia przybiera nieprawidłową pozycję (zgięta nóżka, nierównomierne rozłożenie ciężaru ciała) lub gdy występują inne niepokojące objawy.

Polecamy: Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć? Jakie przyczyny może mieć brak gaworzenia?

Nosidła, chusty, leżaczki dla niemowląt

Dla najmłodszych przeznaczone są głównie chusty. Ważne jednak jest, aby dokładnie zapoznać się z zasadami prawidłowego chustonoszenia, tak by nie uszkodzić stawów biodrowych bądź kolan pociechy. Warto również zasięgnąć opinii lekarza wykonującego badanie ultrasonograficzne (USG) stawów biodrowych, które zazwyczaj ma miejsce około 6 tygodnia życia. Obecnie istnieją również nosidła ze specjalnymi zabezpieczeniami. Noszenie dziecka w nosidle w okresie wczesnego niemowlęctwa ma jednak wielu przeciwników. Leżaczki dla niemowląt to praktyczne rozwiązanie dla mam, które są zmuszone co jakiś czas odkładać dziecko. Ogromną zaletą leżaczków jest fakt, iż niemowlak znajduje się cały czas w pozycji leżącej, która jest dla niego najlepsza.

Bibliografia:

1. Elizabeth B. Hurlock, Rozwój dziecka, t. I/II, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1961.