Na powiece mają ujścia liczne gruczoły - łojowe (Zeissa), potowe (Molla) czy tarczkowe (Meiboma). Jeśli ujścia te ulegną zatkaniu, może rozwinąć się w ich obrębie stan zapalny i zacząć gromadzić się ropa. Niekiedy ulegają one zakażeniu przez patogeny bytujące na skórze człowieka, tj. najczęściej gronkowce. To właśnie jest mechanizm powstawania dość częstego zjawiska, jakim jest jęczmień na oku. U niektórych osób istnieje bardzo duża predyspozycja do uporczywego nawracania tych zmian.

Jak rozpoznać jęczmień?

Początkowo na brzegu powieki pojawia się zaczerwienienie. Może owarzyszyć mu ból o niewielkiej intensywności i świąd. Po pewnym czasie obszar zaczerwienienia wydaje się puchnąć, aż ostatecznie wykształca się zmiana zapalna wypełniona ropą. Najczęściej rozwija się na górnej powiece od zewnętrznej strony, jednak u niektórych może urosnąć od wewnątrz. Tym samym wyróżniamy:

• jęczmień zewnętrzny - zapalenie gruczołów łojowych Zeissa lub gruczołów potowych Molla wywołane przez gronkowce. Rozwija się na powiece zewnętrznej, ma postać czerwonej plamki, która początkowo wywołuje niewielki ból, a po pewnym czasie zaczyna być obrzęknięta i tworzyć różową grudkę wypełnioną ropą. Jęczmień rozwija się przez kilka dni, a następnie samoistnie znika nie pozostawiając śladu;
  
• jęczmień wewnętrzny - wywołany zapaleniem gruczołów tarczkowych (Meiboma). Jest bardziej bolesny, jednak nie jest tak widoczny jak jęczmień zewnętrzny. Jęczmień wewnętrzny można zauważyć dopiero po odchyleniu powieki. Dostrzec wtedy można żółtą grudkę, która po kilku dniach samoistnie znika.
  

Dlaczego rozwija się jęczmień?

Bardzo często sami możemy być winni rozwojowi tego typu zmian. Pierwszą przyczyną jęczmienia na oku jest zły demakijaż lub jego brak. Każdy gruczoł na skórze musi mieć możliwość "wypróżnienia" swojej zawartości. Jeśli pod wpływem stosowanych kosmetyków jego ujścia są ciągle zatkane, może rozwinąć się stan zapalny, gdyż zawartość gruczołów jest doskonałą pożywką dla bakterii. Ponadto przy obniżonej odporności bakterie naturalnie bytujące na skórze mają możliwość wywołania stanu zapalnego, na co nie pozwala im układ immunologiczny w stanie całkowitego zdrowia.

Zobacz także: Spuchnięta powieka – jakie są przyczyny, o czym świadczy i jak leczyć?

Domowe sposoby na leczenie jęczmienia

Należy zacząć od tego, żeby dokładnie oczyścić skórę w okolicy jęczmienia. Tym bardziej dotyczy to kobiet, u których jedną z przyczyn był makijaż i jego niedokładne usuwanie.

Pierwszym sposobem leczenia dojrzałego jęczmienia jest rozgrzany okład i masaż. Należy oczywiście uważać, żeby nie doszło do oparzenia! Ciepło ułatwia rozszerzenie się ujść gruczołów, a masaż wspomaga ich opróżnienie. W aptekach dostępne są różnego rodzaju hydrożele, które można podgrzać i długo trzymają ciepło. W warunkach domowych możemy użyć na przykład jajka ugotowanego, które również dość długo trzyma ciepło. Przymoczki z ciepłych naparów - zielonej herbaty, nagietka, rumianku, jak najbardziej też się sprawdzają, jednak okład należy wtedy często wymieniać, bo szybko traci ciepło.

Często stosuje się też złotą obrączkę. Działanie jej jednak nie różni się wiele od przedstawionego powyżej. Samo złoto oczywiście ma pewne pozytywne właściwości, jednak chodzi tu o to, aby tarciem wytworzyć ciepło, a masażem ułatwić opróżnienie gruczołów. Konieczne jest zdezynfekowanie obrączki! Nie nacieramy jęczmienia brudną, nieumytą obrączką, ponieważ możemy jeszcze bardziej zainfekować oko.

Jak zbudowane jest oko? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz także: Czym jest gradówka na oku? Przyczyny, objawy i leczenie schorzenia

Co zrobić, gdy leczenie domowe nie przynosi rezultatów?

Jęczmień powinien zniknąć samoistnie po kilku dniach. Jeśli tak się nie dzieje, należy skonsultować się pilnie z okulistą , który zadecyduje o dalszym postępowaniu. Czasami już na początku rozwoju zmian dobrze jest skonsultować się ze specjalistą, który może przepisać różne środki do miejscowego stosowania na bazie antybiotyków - maści, krople do oczu. 

Niekiedy zmiany są na tyle poważne, że wymagają interwencji chirurgicznej, usunięcia i oczyszczenia. Jeśli jęczmień ma charakter nawrotowy należy pobrać posiew do identyfikacji patogenu, by można było podjąć się skutecznej eradykacji bakterii wywołującej zmiany.

Podsumowanie

Jęczmień na oku jest dość częstą przypadłością. Może wynikać z niedostatecznej higieny, niedokładnego usuwania makijażu, a także spadku odporności organizmu. Mechanizm powstania polega na rozwinięciu się stanu zapalnego w obrębie gruczołów potowych, łojowych lub tarczkowych powiek i wytworzeniu grudki wypełnionej ropą. Jęczmień znika najczęściej samoistnie, nie wymaga specjalistycznego leczenia. Jeśli jednak zmiany ropne utrzymują się ponad 2 tygodnie, należy pilnie skonsultować się ze specjalistą.