Antygen HBs jest związkiem, którego poziom dostarcza informacji o zakażeniu wirusem HBV wywołującym wirusowe zapalenie wątroby typu B, zwane także WZW B. Zwyczajowo w przypadku ciężarnych badanie surowicy wykonuje się między 33. a 37. tygodniem ciąży i jest ono obowiązkowe. To proste badanie, w którym zawartość antygenu jest najwcześniejszym wskaźnikiem ostrego zapalenia wątroby spowodowanego zakażeniem wirusem HBV.

Badanie HBs – test HBsAG i anty-HBs

Jak podkreślają lekarze, często identyfikuje się osoby zakażone jeszcze przed pojawieniem się objawów, dlatego bardzo ważne jest wykonanie testu HBs u przyszłych matek. Warto podkreślić, że HBsAG pojawia się we krwi w wyniku ostrej i przewlekłej infekcji HBV, ale w okresie zdrowienia jest niewykrywalne w surowicy.

Jakie badania powinna wykonać każda przyszła matka? Dowiesz się tego z filmu:

Z kolei przeciwciało antygenu HBs, czyli test anty-HBs, stosuje się w celu wykrycia wcześniejszego kontaktu organizmu z wirusem HBV, który może pojawić się np. w wyniku skutecznego szczepienia. Badanie wykonuję się także w celu określenia konieczności szczepienia, by upewnić się, czy pacjent zwalczył infekcję.

Do badania potrzebna jest próbka krwi pobierana najczęściej z żyły łokciowej. Do badania nie trzeba podchodzić na czczo ani w żaden inny sposób się przygotowywać. Poleca się jednak poinformować lekarza przed zabiegiem w przypadku wcześniejszych szczepień na WZW typu B lub w przypadku znajdowania się w grupie ryzyka (przetaczanie krwi, dożylne zastrzyki, kontakt z zakażoną krwią).

Badanie HBs – kiedy warto wykonać?

Lekarze zalecają wykonanie badań związanych z nosicielstwem antygenu HBs nie tylko ciężarnym, ale także osobom mającym objawy ostrego zapalenia wątroby, aby zdiagnozować, czy przyczyną dolegliwości jest zakażenie wirusem HBV. Do najczęstszych objawów zalicza się: gorączkę, zmęczenie, utratę apetytu, nudności, ciemny mocz, bóle stawów, bóle brzucha, wymioty, nieprawidłowe stolce oraz żółtaczkę.

W przypadku znalezienia się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia WZW typu B zaleca się przeprowadzenie przesiewowego HBsAG. Badania przepisuje się osobom zarażonym HIV, mężczyznom mającym kontakty seksualne z innymi mężczyznami, osobom niezaszczepionym przeciwko WZW typu B, z obniżonym układem odpornościowym, mających styczność z zakażonymi HBV, z powodu ran i zakłuć igłami.

Badanie HBs – wyniki

W wypadku badania HBsAG możliwe są dwa wyniki:

• ujemny (HBs-) – brak zakażenia wirusem,
  
• dodatni (HBs+) – obecność antygenu wirusa we krwi.
  

Wynik dodatni może oznaczać żółtaczkę lub jej przebycie i nosicielstwo. W tym przypadku konieczne są dalsze, uzupełniające badania, które wskażą na:

• przeciwciała anty-HBs – mowa o zakończeniu najostrzejszej fazy infekcji lub o nabyciu odporności wynikającej ze szczepienia przeciwko żółtaczce typu B,
  
• DNA wirusa HBe – ten wynik może być świadectwem ostrego zakażenia,
  
• przeciwciała anty-HBe, anty-HBc – konieczna jest dalsza konsultacja z lekarzem w celu wykrycia etapu choroby oraz nosicielstwa.
  

Antygen HBs a poród

Uwaga! W przypadku wykrycia antygenu HBs we krwi przyszłej matki konieczne jest podanie noworodkowi immunoglobuliny, która zawiera wysokie stężenie przeciwciał anty-HBs i anty-HBc. Dlaczego? W trakcie porodu wirus może przedostać się do krwi dziecka. A stąd prosta droga do zarażenia noworodka wirusem i rozwoju WZW typu B.

Jeśli u matki udowodniono nosicielstwo anty-HBs, lekarze zazwyczaj nie zezwalają na wykonanie cięcia cesarskiego, co może spowodować wymienione wyżej zakażenie. Mamy z dodatnim HBs nie powinny natomiast obawiać się karmienia piersią. Warto zauważyć, że ciężarne z ostrym zapaleniem wątroby typu B często rodzą przedwcześnie.

Lekarze zalecają kobietom starającym się o dziecko profilaktyczne szczepienie przeciwko WZW. Pełny cykl szczepień zawiera trzy dawki szczepionki. W przypadku szczepienia w przeszłości warto poznać poziom przeciwciał anty-HBs. Jeśli test wykaże niskie stężenie, możliwe jest ponowne zaszczepienie.

WZW  - dlaczego jest takie niebezpieczne? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Antygen HBs – HBV, żółtaczka typu B

HBV jest wirusem wywołującym żółtaczkę typu B. W razie jego wykrycia często stosuję się także inne testy mające zbadać obecność zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Dzięki nim lekarz będzie mógł określić dokładną fazę zakażenia (wczesna, ostra, wyzdrowienie, odporność itp.).

Pamiętajmy, że nosicielstwo wirusa żółtaczki typu B przebiega bez objawów i jest możliwe do wykrycia tylko poprzez wymienione badania. W przypadku zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B możemy odczuwać mało charakterystyczny objawy, stąd też spora część zakażonych myli WZW typu B z objawami grypy. Pamiętajmy, że nieleczona żółtaczka przekształca się w postać przewlekłą. Nosicielami przewlekłymi jest na świecie aż 350 mln ludzi, z czego 25% umiera przedwcześnie.