Alergia na roztocza jest niezwykle rozpowszechniona, boryka się z nią ok. 6 mln Polaków. Chorzy odczuwają wzmożone objawy zwłaszcza jesienią i zimą, chociaż mogą występować one przez cały rok. Dolegliwości nasilają się podczas odkurzania zakurzonych pomieszczeń.

Alergia na roztocza

Obecnie nauka wyróżnia około 45 000 gatunków roztoczy, z punktu widzenia alergików szczególnie ważne są jednak te, które bytują w kurzu i żywią się m.in. ludzkim naskórkiem. Ich siedliskiem są przede wszystkim łóżka, dywany, meble, zabawki, zasłony i maty podłogowe. Mikroskopijne pajęczaki lubią pomieszczenia, w których panuje temperatura mieszcząca się w przedziale 17–30°C. Niższe i wyższe wartości znacznie zmniejszają ich populację. Na jej liczbę ma także wpływ wilgotność powietrza – roztocza nie lubią przebywać w pomieszczeniach, w których spada ona poniżej 70% lub utrzymuje się powyżej 80%. Nie zawsze wiąże się to jednak z ograniczeniem objawów związanych z alergią na kurz i roztocza. Bardzo często ograniczona wentylacja pomieszczeń i duże nagromadzenie alergenów powoduje powstanie reakcji alergicznych.

Alergia na roztocza: objawy

Objawy alergii na roztocza są często mylone z przeziębieniem i koncentrują się wokół układu oddechowego. Z reguły obserwuje się katar (nieżyt nosa), kaszel, kichanie, zaczerwienienie oczu, czasami także problemy z oddychaniem. Mogą występować również objawy skórne alergii na roztocza. Należą do nich przede wszystkim oznaki przypominające zmiany łuszczycowe, zaczerwienienie skóry oraz pokrzywka. Intensywność objawów nasila się z rozpoczęciem sezonu grzewczego i z ograniczeniem wietrzenia pomieszczeń; symptomy zwykle intensyfikują się rano bezpośrednio po przebudzeniu oraz wieczorem. Szczególne dolegliwości zauważa się podczas sprzątania, kiedy alergik jest wyjątkowo narażony na kontakt z cząsteczkami kurzu oraz po wejściu do długo niewietrzonych i wilgotnych pomieszczeń. Przewlekła alergia na roztocza może prowadzić do atopowego zapalenia skóry (AZS) oraz astmy oskrzelowej, warto więc podjąć jej leczenie.

Jak zapobiegać alergii na kurz i roztocza?

Osoby, które zauważyły u siebie objawy alergii na roztocza, np. podczas sprzątania i odkurzania, powinny przede wszystkim ograniczyć liczbę czynników, które sprzyjają rozwojowi populacji pajęczaków. Należy pamiętać o częstym sprzątaniu i przecieraniu na mokro wszystkich miejsc, w których zwykle zbiera się kurz. Konieczne jest również ograniczenie wilgotności powietrza – w pomieszczeniach mieszkalnych nie powinno suszyć się prania, warto również skorzystać z pochłaniacza wilgoci. Mieszkanie trzeba często wietrzyć, zwłaszcza w okresie zimowym. Najlepiej pozbyć się także kotar, puchowych kołder, dywanów, grubych narzut i niepotrzebnych przedmiotów, które sprzyjają akumulowaniu się kurzu. W pokoju alergika można zastosować również antyalergiczne pokrowce, świetne rezultaty osiąga się, wykorzystując odkurzacze ze specjalnymi filtrami. Pościel należy prać jak najczęściej w wysokich temperaturach, pluszowe zabawki, serwety i mniejsze przedmioty można z kolei wkładać na pewien czas do zamrażarki – niska temperatura bardzo szybko doprowadza do śmierci pajęczaków. Do pokoju, w którym przebywają chorzy, nie powinno się wpuszczać zwierząt domowych – ich naskórek jest doskonałym pożywieniem dla roztoczy.

Zobacz także: Najczęstsze alergie skórne u dzieci i dorosłych oraz sposoby ich leczenia

Alergia na roztocza: odczulanie

Alergia na kurz i roztocza jest niezwykle rozprzestrzeniona. Występuje u co drugiej osoby, u której stwierdza się jakiekolwiek alergie. Dotkliwym dolegliwościom oraz możliwym skutkom można jednak zapobiec. Wysoką skuteczność gwarantuje terapia odczulająca, nazywana również immunoterapią swoistą. Aby ją rozpocząć, należy rozpoznać białko, które wywołuje reakcję alergiczną. Zazwyczaj ustala się je na podstawie wywiadu i testów skórnych, czasami konieczne są badania krwi. Podczas odczulania pacjentowi podaje się początkowo w odstępach tygodniowych, a następie, po osiągnięciu dawki podtrzymującej, miesięcznych kolejne dawki alergenu, co zwiększa tolerancję organizmu i przekłada się na znaczne złagodzenie objawów, a z czasem ich ustąpienie. Zwykle proces trwa od 3 do 5 lat, a środek podaje się poprzez podskórne zastrzyki.

Obecnie coraz częściej wykorzystuje się tabletki lub krople podawane podjęzykowo – dzięki takiej formie terapia jest bezbolesna, znakomicie znoszą ją także dzieci. Preparat można zażywać samodzielnie w domu, co ogranicza konieczność częstego odwiedzania gabinetu lekarza. Przeprowadzenie pełnego cyklu w większości przypadków gwarantuje ustąpienie objawów na 5–10 lat, chociaż często okres ten jest dłuższy.

Skuteczność odczulania podczas alergii na roztocza wynosi 70–80%. Warto zdecydować się na terapię – w wielu przypadkach zapobiega ona rozwojowi astmy oskrzelowej, będącej częstym następstwem tego uczulenia.