1. Zwierzęta z ludzkimi narządami

Badacze z Japonii zamierzają wszczepić ludzkie komórki macierzyste zarodkom myszy i szczurów, aby wykształciły się u nich zdrowe, ludzkie trzustki. Kolejnym krokiem w badaniach ma być stworzenie świńskiego zarodka z ludzką wątrobą. Plany japońskich badaczy spotkały się z dużym sprzeciwem innych naukowców. Co ciekawe nie jest to pierwszy tego rodzaju eksperyment. Już 2017 roku grupa naukowców pod kierunkiem specjalistów z Hiromitsu Nakauchi przeprowadziła podobny eksperyment na myszach i szczurach. W zarodku szczura zahamowano rozwój trzustki z jego własnych komórek. Następnie w ten sam zarodek wszczepiono komórki macierzyste myszy, z których wykształciła się trzustka. Zdrową trzustkę wycięto i przeszczepiono myszy, która chorowała na cukrzycę. Dzięki operacji mysz pokonała chorobę.

2. Technologia w służbie medycyny

Urolodzy z Warszawskiego Szpitala Mazovia z pomocą robota Da Vinci przeprowadzili zabieg endoskopowego wytworzenia jelitowego odprowadzania moczu wewnątrz jamy brzusznej u chorego na raka. To pierwsza tego typu operacja wykonana w Polsce u pacjenta z rakiem pęcherza.

Mimo że polscy lekarze wykonywali już podobne operacje, to pierwszy raz przeprowadzili zabieg bez otwierania jamy brzusznej chorego. Najtrudniejszym etapem operacji, w której wykorzystano możliwości robota Da Vinci, było uformowanie zamiennego odprowadzenia moczu wewnątrz ciała pacjenta. Zastępczy zbiornik lekarze stworzyli z tkanek pacjenta pochodzących z jelita cienkiego. Lekarze wykorzystali 7 cm fragment i uformowali z niego tzw. wstawkę jelitową, która będzie odprowadzała mocz.

3. Pokonać wirusa HIV

Kilka miesięcy temu świat obiegła informacja, że osoba zakażona wirusem HIV została wyleczona. Pacjent chorował na chłoniaka. W czasie leczenia onkologicznego okazało się, że poza komórkami nowotworowymi udało się zniszczyć także wirusa, na którego medycyna nie znalazła jeszcze skutecznego lekarstwa. Jak to możliwe? Aby uratować choremu życie, lekarze zdecydowali się przeprowadzić u niego przeszczep szpiku. Po operacji okazało się, że pacjent nie ma już w sobie wirusa. Zdaniem badaczy za zniszczenie wirusa odpowiada specyficzna mutacja genetyczna CCR5, którą posiadał dawca szpiku. Warto zaznaczyć, że to drugi przypadek zwalczenia wirusa HIV.

4. Jak z pomocą protezy stopy uratować dłoń?

Mirosław Kulmaczewski, chirurg ortopeda ze Szpitala Miejskiego w Elblągu przeprowadził operację wszczepienia części protezy przeznaczonej do rekonstrukcji stopy do nadgarstka. Metoda polega na usunięciu pierwszego z dwóch szeregów kości nadgarstka razem z chorą i zdeformowaną kością księżycowa. Następnie wszczepia się na powierzchnię jednej z kości drugi szereg protezy i staw śródstopno-paliczkowy (stopa).

Celem operacji jest wzmocnienie powierzchni stawowej nadgarstka i przedłużenie jego żywotności. Do tej pory wykonano cztery takie operacje. Jednym z pacjentów był pan Artur, który chorował na jałową martwicę kości.

5. Terapia genowa opracowana przez Polaka

Deficyt dekarboksylazy L-aminokwasów aromatycznych (AADC) to bardzo rzadka choroba genetyczna. Uszkodzony gen sprawia, że organizm nie produkuje dopaminy i serotoniny. Co gorsza, chorzy nie mogą samodzielnie się poruszać ani jeść. Z tym schorzeniem zmaga się pochodząca z Hiszpanii Irai. Lekarze, aby pomóc dziewczynce zdecydowali się wykonać u niej pionierski zabieg opracowany przez polskiego lekarza, prof. Krzysztofa Bankiewicza, który od lat pracuje w Stanach Zjednoczonych. Metoda polega na podaniu, bezpośrednio do mózgu chorego prawidłowej wersji wadliwego genu. Jeszcze do niedawna tego rodzaju zabiegi wykonywało się jedynie u osób z chorobą Parkinsona.

Irai przeszła zabieg w Bródnowskim Szpitalu i nie jest jedynym operowanym w ten sposób dzieckiem. Wcześniej identyczny zabieg wykonano u 13-letniego Kacpra i 8-letniej Ani.

Jak nowe technologie ułatwiają postawienie prawidłowej diagnozy? Dowiecie się tego z filmu:

6. Tętnica z drukarki 3D

Lekarze z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii PUM w Szczecinie w nowatorski sposób leczą pacjentów z tętniakiem aorty. Specjaliści uszkodzony kawałek tętnicy zastępują fragmentem wydrukowanym w drukarce 3D. Dzięki nowatorskiej metodzie czas oczekiwania na zabieg skraca się z kilku miesięcy do nawet kilku godzin.

Jeszcze do niedawna druk 3D w medycynie stosowano głównie do bardziej szczegółowego zobrazowania problemu. Lekarze ze szczecińskiego szpitala wykorzystują ją także do wytwarzania odpowiednich środków technicznych. Od pojawienia się pacjenta w szpitalu do wykonania zabiegu mija zaledwie siedem godzin. Tyle czasu trwa "obrobienie" stentgraftu w kilku programach. Model drukowany jest zazwyczaj na trzech urządzeniach i na drugi dzień chory może być już operowany. W razie potrzeby – już podczas zabiegu – lekarz modyfikuje stentgraft tak, aby jak najlepiej zastąpił on uszkodzony fragment tętnicy.

7. Jak naprawić kości czaszki

Tosia cierpi na zespół Pfeiffera. To choroba genetyczna, która sprawia, że kości – zwłaszcza twarzoczaszki – nie rozwijają się prawidłowo. U osób z tym schorzeniem szwy czaszkowe zrastają się zbyt szybko, a to wpływa nie tylko na wzrost samej czaszki, ale przede wszystkim rozwój mózgu. W przypadku Tosi klasyczna operacja nie przyniosła spodziewanych efektów, dlatego lekarze zdecydowali się przeprowadzić zabieg wysunięcia czołowo-oczodołowego segmentu czaszki z użyciem dystraktorów kostnych. W czasie zabiegu specjaliści przecięli kość czołową czaszki oraz nasadę nosa i górną część oczodołów. Następnie wszczepili do niej dystraktory. Nowatorskość zabiegu polegała na tym, że dystrakty zostały umieszczone w obrębie samej mózgoczaszki, a nie twarzoczaszki.

8. Inteligentna nawigacja, która naprawia kręgosłup

Specjaliści z Klinicznego Oddziału Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu GUMed ze Szpitala Copernicus w Gdańsku przeprowadzili operację kręgosłupa z zastosowaniem inteligentnej nawigacji ARAI ™. To pierwsza taka operacja na świecie. Przy stole operacyjnym polskim lekarzom towarzyszył światowej sławy ortopeda i chirurg kręgosłupa prof. Kris Siemionow. Pierwszym operowanym pacjentem był mężczyzna, który zmagał się przewlekłym bólem pleców i nóg wywołanym przez chorobę zwyrodnieniową. Zdaniem specjalistów małoinwazyjne metody oraz nowoczesne systemy nawigacji, pozwalają bardzo precyzyjne poruszać się w polu operacyjnym. Dzięki temu podnosi się nie tylko skuteczność samego zabiegu, ale znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia groźnych powikłań.

9. Skuteczny sposób na żylaki

W szpitalu Pro Familia w Rzeszowie przeprowadzono, pierwsze na Podkarpaciu, zabiegi nieoperacyjnego usunięcia żylaków. Metoda została opracowana przez polskich lekarzy i mam być alternatywą do laseroterapii. Nowy sposób leczenia żylaków łączy w sobie elementy mikrochirurgi i farmakoterapię. Metoda opracowana przez polskich lekarzy pozwala leczyć żylaki od środka, dzięki czemu czas powrotu do zdrowia bardzo się skraca, a także zmniejsza się ryzyko wystąpienia powikłań po podaniu narkozy. Podczas zabiegu – z pomocą aparatu do USG – lekarz wprowadza do chorej żyły specjalny cewnik i leki, które działają bezpośrednio na żylak. Tym samym dochodzi do obkurczenia i zrastania się zmienionej przez chorobę żyły, a w konsekwencji do jej zamknięcia i zniknięcia żylaka. Sam zabieg trwa kilkanaście minut. Nie ma po nim krwiaków ani blizn.

10. Przeszczep bez leczenia immunosupresyjnego

6 – letni Tymek przeszedł zabieg przeszczepienia krtani. Krtań chłopca została zniszczona po tym, jak wypił on środek do udrażniania rur. Aby zwiększyć szanse na przyjęcie przeszczepu, lekarze podali chłopcu komórki krwiotwórcze, które pochodziły od tego samego dawcy. Mimo że chłopiec musi dalej przyjmować leki, które zapobiegają odrzutowi to dzięki nowatorskiej metodzie zastosowanej przez lekarzy z Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii w Gliwicach, najprawdopodobniej nie będzie musiał przyjmować ich – jak inni pacjenci – do końca życia.

Jeśli założenia lekarzy się potwierdzą, to przypadek Tymona może okazać się przełomem w medycynie, pozwalając ograniczyć, a może nawet wyeliminować leczenie immunosupresyjne u pacjentów po przeszczepie.