Noworodki widzą początkowo mniej i inaczej, z czego warto zdawać sobie sprawę, aby odpowiednio reagować na ich potrzeby i w prawidłowy sposób stymulować rozwój.

Kiedy noworodek zaczyna widzieć? Jak widzi niemowlę w pierwszym tygodniu życia?

Dzieci widzą od razu po urodzeniu, jednak w sposób odmienny od dorosłych. Na początku zwracają tylko uwagę na źródło światła, a głównymi zmysłami, którymi się posługują, jest dotyk i węch. Noworodek nie dostrzeże więc, że rodzice siedzą w jego obecności i ważniejszy jest dla niego częsty kontakt fizyczny – karmienie, noszenie i przytulanie, podczas którego czuje dotyk, zapach i ciepło swoich opiekunów.

Zobacz także: Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć? Jakie przyczyny może mieć brak gaworzenia?

Co widzi 2- lub 3-tygodniowe dziecko?

Do drugiego miesiąca życia niemowlę nie widzi ostro, a przedmioty i tła zlewają mu się przed oczami. Najlepiej widzi z odległości 20–30 cm przedmioty silnie kontrastowe. Na tym etapie zabawa z dzieckiem zabawkami nie ma sensu, można mu jednak z bliska pokazywać obrazki i książeczki kontrastowe, które stymulują nie tylko rozwój wzroku, ale również mowy. Początkowo niemowlętom najłatwiej dostrzec silnie przeciwstawne połączenia barw, ponieważ rozróżniają one tylko niektóre kolory. Dlatego doskonale sprawdzają się na przykład czarno-białe książeczki dla dzieci. Ponadto noworodek najlepiej postrzega na obrzeżach pola widzenia, widzi do góry nogami i nie rejestruje trójwymiarowości świata. Jest to ciągle okres w rozwoju dziecka, w którym dominują inne zmysły i potrzebuje ono jak najwięcej dotyku i bliskości.

Jak widzi niemowlę w 2 i 3 miesiącu życia?

W drugim miesiącu życia dziecko wciąż nie widzi kolorów, ale jego wzrok stopniowo nabiera ostrości i może ono już powoli dostrzegać istnienie trzeciego wymiaru. Warto wtedy wieszać nad głową dziecka duże elementy w jednolitych barwach. Najbardziej interesującym obiektem jest jednak dla niego ludzka twarz obserwowana z bliskiej odległości, zwłaszcza że jest on już zdolny do zapamiętywania rysów twarzy i może rozpoznawać rodziców.

Niemowlę powinno już wodzić wzrokiem za wolno poruszającymi się przedmiotami. Jeśli rodzic chce umieścić w otoczeniu dziecka jakieś zabawki, powinien pamiętać, że powinny one mieć wyraziste i kontrastowe barwy, ponieważ kolory pastelowe są dla niego trudne do dostrzeżenia.

Kiedy niemowlę zaczyna dobrze widzieć?

Większość niemowląt widzi na takim poziomie jak dorośli około 10 miesiąca życia. Jednak już w okolicach 4–6 miesiąca życia ich wzrok zdecydowanie się wyostrza, a mózg zyskuje większe możliwości przetwarzania informacji. Większość barw dziecko uczy się rozróżniać w 4 miesiącu lub pod koniec 3 miesiąca życia. Czwarty miesiąc to moment, w którym dziecko zyskuje większe zainteresowanie zabawkami i wówczas warto zawiesić mu nad łóżkiem popularne karuzele z drobnymi, kolorowymi przedmiotami i grzechotkami.

Kiedy wcześniak zaczyna widzieć?

Dzieci urodzone przed 37 tygodniem ciąży miały mniej czasu na rozwój w łonie matki, więc bywa, że potrzebują odrobinę więcej czasu, żeby zacząć widzieć tak dobrze, jak dzieci urodzone o czasie. Wcześniaki są też bardziej narażone na ryzyko wystąpienia wad wzroku oraz różnych chorób wywołujących zaburzenia widzenia. Jak każde niemowlę są one jednak badane przez lekarza pod kątem reagowania na światło, a dodatkowo uważnie monitorowane przez pierwsze tygodnie życia. Warto pamiętać, że w przypadku wcześniaków stosuje się tak zwany wiek korygowany, gdy ocenia się ich osiągnięcia. Oznacza to, że oblicza się wiek, w którym dziecko byłoby, gdyby urodziło się o czasie. Umiejętności, w tym widzenie, ocenia się w kontekście wieku korygowanego, a nie rzeczywistego.

Zobacz także: Kiedy dziecko zaczyna raczkować? Raczkowanie do tyłu

Jak sprawdzić czy noworodek widzi?

W pierwszych dniach o tym, że wzrok dziecka rozwija się prawidłowo, świadczy reagowanie na światło. Taki test wykona neonatolog jeszcze w szpitalu. Następnie dziecko powinno zacząć wodzić wzrokiem za wolno poruszającymi się przedmiotami, co może nastąpić już w 3 tygodniu życia, a czasem trzeba poczekać do końca 2 miesiąca. Wreszcie w 2–4 miesiącu niemowlę powinno zacząć przejawiać zainteresowanie twarzami rodziców, dużymi przedmiotami o intensywnych barwach czy kontrastowymi zabawkami i obrazkami.

Jeżeli podejrzewa się, że wzrok niemowlęcia nie rozwija się prawidłowo, to zawsze należy zwrócić się z tym do lekarza. Powodem do obaw mogą być:

• nienawiązywanie kontaktu wzrokowego z rodzicami do końca 3 miesiąca;
  
• brak reakcji na widok rodziców do końca 3 miesiąca;
  
• zez po ukończeniu 3 miesiąca;
  
• sięganie po przedmioty na wprost i przykładanie ich tylko do jednego oka;
  
• dziwnie wyglądające gałki oczne – niesymetryczne lub żółte;
  
• poszerzone źrenice;
  
• brak łez;
  
• częste zamykanie oczu podczas czuwania;
  
• opóźniony rozwój ruchowy;
  
• brak zainteresowania zabawkami do końca 5 miesiąca.

Jak powinna wyglądać opieka nad noworodkiem? Dowiesz się tego z filmu: