Chociaż ludowa mądrość głosi, że katar nieleczony trwa 7 dni, a leczony tydzień, nie zawsze tak jest. Czasami to, co miało być zwykłym nieżytem nosa, okazuje się bardzo dolegliwym katarem zatokowym. W takim wypadku należy udać się do lekarza laryngologa w celu podjęcia odpowiedniej terapii.

Czym jest katar zatokowy?

Mianem kataru zwykle określa się zapalenie błony śluzowej nosa. Zazwyczaj ma on podłoże wirusowe i towarzyszy przeziębieniom. Każdy pacjent doskonale zna jego objawy – z nosa wydostaje się wodnista, z czasem gęściejsza, wydzielina. Jeżeli za powstanie choroby odpowiedzialne są bakterie, mamy do czynienia z katarem zatokowym, związanym z zapaleniem zatok. W takim wypadku wydzielina jest gęsta i przybiera żółtozielony kolor. Do choroby może doprowadzić kilka czynników, w tym ostry nieżyt nosa – ujście zatok zostaje zatkane, wobec czego wewnątrz nich powstaje idealne środowisko do rozmnażania się bakterii. W przypadku takiego zakażenia leczenie objawów nic już jednak nie da, konieczna bywa antybiotykoterapia.

Objawy kataru zatokowego

Podstawową różnicą pomiędzy zwykłym nieżytem nosa a katarem zatokowym są cechy wydzieliny. W pierwszym przypadku jest wodnista i z biegiem czasu – pod wpływem leukocytów – gęstnieje, w drugim jest gęsta i może przybierać różny kolor – od żółtego, przez zielony, po brązowy. Powodem do niepokoju powinno być również przedłużanie się choroby – na poradzenie sobie ze zwyczajną infekcją system odpornościowy potrzebuje od 5 do 7 dni, jeżeli dolegliwości trwają powyżej 10, prawdopodobnie mają związek z katarem zatokowym.

W chorobie zatok katarowi towarzyszy charakterystyczny ból głowy – odczuwany w okolicach czoła lub u nasady nosa, nasilający się podczas pochylania i szczególnie intensywny rano, tuż po przebudzeniu. Oprócz tego pacjenci odczuwają ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, co często doprowadza do mdłości lub wymiotów. Pogarsza się ich węch oraz odczuwanie smaku. Powszechne są także objawy charakterystyczne dla przeziębienia – poczucie rozbicia, osłabienia, stan podgorączkowy lub gorączka.

Zobacz też: Ból zatok - objawy i przyczyny

Zapalenia zatok nie należy lekceważyć. Może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji, w tym trwałych zaburzeń węchu, zapalenia oczodołu, a nawet zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Chore zatoki stają się doskonałym siedliskiem dla chorobotwórczych drobnoustrojów.

Leczenie kataru zatokowego

Najważniejszym elementem leczenia kataru zatokowego jest przede wszystkim usunięcie wydzieliny zalegającej w zatokach. W tym celu stosuje się, płukanie zatok, tabletki oraz preparaty w sprayu, których zadaniem jest ograniczenie produkcji i rozrzedzenie wydzieliny. Jeżeli do kataru doprowadziły bakterie, konieczne może być zażywanie antybiotyków.

Warto wypróbować domowe sposoby na katar zatokowy. Przede wszystkim pomocne okazują się inhalacje – umożliwiają oczyszczenie i właściwe nawilżenie zatok, a to kluczowe dla pozbycia się zalegającej w nich wydzieliny. 

Można kupić w aptece specjalne inhalatory albo przygotować inhalacje samodzielnie w domu. Wystarczy, że do gotującej wody doda się kilka kropel olejków, soli fizjologicznej lub gruboziarnistej soli morskiej. To doskonały sposób na katar zatokowy u dzieci i osób starszych. 

Warto zadbać także o śluzówkę nosa. Jej przesuszanie, związane z częstym wydmuchiwaniem wydzieliny w chusteczkę, negatywnie wpływa na jej kondycję. Aby właściwie nawilżyć śluzówkę, można korzystać z preparatów soli morskiej dostępnych w aerozolu. Łagodzą podrażnienia i pomagają w usunięciu wydzieliny.

Świetnym domowym sposobem na katar zatokowy są kompresy z soli jodowo-bromowej. Kilka jej kryształków podgrzewa się na patelni, umieszcza w kompresie i kładzie na czole – znacznie przyspieszają proces oczyszczania zatok i przynoszą ulgę. Jeżeli spływanie wydzieliny jest bardzo dokuczliwe, można wsmarować maści rozgrzewające w okolice skroni i nasady nosa. Błyskawicznie udrażniają drogi oddechowe i pozwalają na komfortowe zaśnięcie.

Zobacz też: Zapalenie zatok szczękowych - objawy

W leczeniu kataru zatokowego u dzieci świetnie sprawdzają się aspiratory, służące do odciągania płynu z nosa. Są szczególnie pomocne dla najmniejszych pacjentów, którzy źle znoszą trudy tej dolegliwości.

Każdy pacjent powinien zadbać o zdrowie zatok. Dobre efekty daje terapia opierająca się na preparatach ziołowych, które można nabyć w każdej aptece – warto jednak zaznaczyć, że niektóre z nich mogą działać alergizująco (jednym z symptomów alergii może być również katar). Po przeprowadzeniu kuracji stan zatok nosowych znacznie się poprawia, dzięki czemu są mniej narażone na różnego typu czynniki chorobotwórcze, mogące doprowadzić do nawrotu kataru zatokowego.