Kiedy powinniśmy udać się na pierwszą kontrolę u urologa? Czy na wizytę powinno się już umówić nastolatka?

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Około 50. roku życia mężczyzna powinien zgłosić się do lekarza na sprawdzenie "zdrowia urologicznego" lub inaczej "zdrowia prostaty". Taka wizyta nie jest konsekwencją występujących objawów, a takie działania mężczyzny to profilaktyka mająca na celu ewentualne uchwycenie choroby, np. raka prostaty, zanim wystąpią jakiekolwiek objawy. Mężczyźni, u których w rodzinie występują nowotwory, m.in. rak prostaty, ale także nowotwory u kobiet, jak rak piersi, jajnika, trzustki; lub będący nosicielami mutacji BRCA2, powinni zgłaszać się do lekarza na kontrolę już od 40-45. roku życia.

Dzień dobry jestem matką 20-latka, który wczoraj wyczuł guz na prawym jądrze. Co my teraz możemy zrobić, gdzie się zgłosić, żeby jak najszybciej wdrożyć leczenie? Jakie badania powinny być zrobione u syna? Agnieszka Wrzesińska

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Młody mężczyzna powinien zgłosić się do lekarza rodzinnego lub specjalisty urologa, który wykona badanie fizykalne, zaleci przeprowadzenie badania USG jąder, porozmawia z mężczyzną i być może z rodziną (ważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko nowotworu jądra jest niezstąpienie jąder o czasie, czyli po urodzeniu brak jąder w mosznie), a w sytuacji podejrzenia nowotworu lekarz zleci wykonanie właściwych markerów. Powinniśmy nie bagatelizować takiej sytuacji. Wczesne wykrycie nowotworu jądra, daje nam szansę prawie całkowitego wyleczenia.

Czy przy nowotworze jąder możemy z partnerem starać się o dziecko, czy będzie trzeba poczekać?

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Po zakończeniu leczenia (usunięcie jądra z guzem jest pierwszą i podstawową metodą leczenia) prokreacja jest możliwa, a funkcja jednego jądra powinna być na tyle prawidłowa, aby mężczyzna mógł zostać ojcem. Istnieją schorzenia, które niezależnie od nowotworu jądra, mogą upośledzać funkcje rozrodcze - takie sytuacje wymagają zgłoszenia się do lekarza specjalisty.

Jak rozpoznać jaka jądra?

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Każda nieprawidłowość dotycząca spoistości, twardości, wielkości jądra, występowania dolegliwości bólowych jąder, powinna bezwzględnie sprowokować mężczyznę do zgłoszenia się do lekarza. Każda wyżej wymieniona sytuacja powinna być oceniona przez mężczyznę w samobadaniu jąder, czyli przetaczaniu jądra między palcami i sprawdzeniu, czy nie wyczuwalne jest ewidentne stwardnienie, zgrubienie, np. jak ziarno fasoli czy orzech. Nie każdy wyczuwalny problem oznacza nowotwór jądra. Lepiej sprawdzić i wyjaśnić, co dolega danemu mężczyźnie. A przeoczenie choroby nowotworowej jądra może przynieść negatywne konsekwencje dla zdrowia. Pamiętajmy, nie bagatelizujmy symptomów i objawów, które wysyła nam nasze ciało.

Ile razy dziennie mężczyzna powinienem oddawać mocz? Jakie objawy powinny zaniepokoić i skłonić do wizyty u urologa?

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Gdy mężczyzna wybudza się w nocy kilka razy po to, aby oddać mocz, gdy w dzień oddaje mocz co godzinę, co dwie; gdy występują parcia naglące, czyli konieczność natychmiastowego pójścia do toalety, gdy strumień moczu się zacina, przerywa, gdy występuje mocz w kolorze czerwonych (czyli krwiomocz), to takie sytuacje nie są prawidłowe, a mężczyzna powinien zgłosić się do lekarza. W pierwszej kolejności może to być lekarz medycyny rodzinnej lub urolog. Nie czekajmy, aż "samo" przejdzie, tylko zareagujmy, zgłaszając się do lekarza.

Czy jak miałem 2 biopsje prostaty i nie wykazało komórek rakowych, konieczne są kolejne biopsje. PSA utrzymuje się cały czas na poziomie 10.000

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Taka sytuacja wymaga wizyty u specjalisty urologia. Należy zinterpretować wyniki rezonansu magnetycznego, stężeń PSA, towarzyszących chorób i innych ewentualnych zaburzeń zdrowotnych.

Witam, czy wynik PSA powyżej 10 jest bardzo niepokojący?

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Każde stężenie PSA powyżej granic normy powinno być zinterpretowane zawsze z lekarzem, a także powtórzone w ciągu 4-6 tygodni. Nie można interpretować wyniku PSA samodzielnie, gdyż za wzrost tego markera odpowiada wiele schorzeń prostaty i sytuacji zdrowotnych, a nie tylko wzrost stężenia PSA jest związany z rakiem prostaty.

Jak należy przygotować się do pierwszej wizyty u urologa?

lekarz urolog dr hab. n. med. Roman Sosnowski
Pierwsza wizyta u urologa, tzw. sprawdzenie zdrowia urologicznego mężczyzny, powinno odbyć się około 50. roku życia. Lekarz w czasie wizyty zapyta o różne informacje związane ze "zdrowiem urologicznym", takie jak np. częstość oddawania moczu w dzień czy w nocy, dopyta o historię występowania nowotworów w rodzinie i wykona podstawowe badanie fizykalne, w tym tzw. badanie per rectum, czyli ocena prostaty. A zatem należy być przygotowanym, czyli uzmysłowić sobie, czy w nocy wstaję, aby oddać mocz, jak często oddaję mocz w dzień, czy występują bóle w czasie oddawania moczu. Warto wiedzieć, czy w mojej rodzinie chorował ktoś lub choruje na nowotwory i to nie tylko raka prostaty. Samego badania fizykalnego nie należy się absolutnie bać, lekarz zachowa właściwą staranność i intymność, a badanie per rectum absolutnie nie jest bolesne, a być może jedynie nieco nieprzyjemne. Jednak należy pamiętać, że wizyta u lekarza to inwestycja w swoje zdrowie i dbanie o "dziś", po to żeby "jutro" było w pełnym zdrowiu.