Po zimowym bezruchu wiosna jest czasem budzenia się do życia. Niestety ludzki organizm stopniowo przystosowuje się do intensywnie zmieniających się warunków atmosferycznych i zanim wyjdzie z zimowego letargu, przechodzi przesilenie wiosenne, które trwa 2–3 tygodnie i jest okresem dość przykrych dolegliwości. W tym czasie doświadcza się m.in. częstych bólów głowy, bólów mięśniowych, rozdrażnienia, osłabienia, zmęczenia i senności.
Czego potrzebuje nasz organizm podczas przesilenia? Jak rozpoznać swoje potrzeby?
Co to jest przesilenie wiosenne?
Przesilenie wiosenne to czas, w którym zachodzą bardzo intensywne zmiany w środowisku, które nie są obojętne dla ludzkiego organizmu. Zjawisko to nazywa się także mianem syndromu zmęczenia wiosennego lub humorystycznie „wiosennym kacem”. Po panujących w zimie niekorzystnych warunkach atmosferycznych wiosną następuje wzrost temperatury otoczenia, większe nasłonecznienie, zmiana czasu i wydłużenie dnia. Dodatkowo mają miejsce częste zmiany pogody (zmiana ciśnienia atmosferycznego i wilgotności powietrza) i wzrost stężenia alergizujących pyłków w powietrzu. Czynniki te w negatywny sposób oddziałują na kondycję psychofizyczną człowieka. Przesilenie wiosenne to okres chwilowego spadku formy, który pojawia się, kiedy osłabiony zimą organizm przystosowuje się do wiosny (przejście z okresu jesienno-zimowego do wiosenno-letniego).
Polecamy: Sposoby na wzmocnienie odporności wiosną. Przesilenie sprzyja przeziębieniom
Kiedy jest przesilenie wiosenne? Jaka to data?
Równonoc wiosenna, nazywana inaczej przesileniem wiosennym, wyznacza pierwszy dzień astronomicznej wiosny. W tym roku na półkuli północnej wypada 20 marca. Jednakże uporczywe objawy przesilenia wiosennego mogą występować nieco wcześniej.
Przesilenie wiosenne – objawy
Podczas przesilenia wiosennego pojawiają się częste bóle i zawroty głowy, osłabienie fizyczne, senność, uczucie znużenia, niekontrolowane ziewanie i nadmierny lub osłabiony apetyt. Dodatkowo objawami przesilenia wiosennego są zaburzenia koncentracji, apatia, rozdrażnienie, brak motywacji do działania, zaburzenia nastroju i spadek odporności na stres. Kiedy występuje przesilenie wiosenne, organizm wielu osób jest niedotleniony, a u niektórych pojawiają się bóle i skurcze mięśni, kołatanie serca, zaburzenia równowagi hormonalnej, spadek odporności, a przez to większa podatność na infekcje. Przesileniu wiosennemu towarzyszy także alergia, gdyż okres ten nakłada się z porą kwitnienia i pylenia wielu roślin. Zauważa się także gorszą kondycję włosów, skóry i paznokci, które się łamią, rozdwajają i pojawiają się na nich białe plamki, co świadczy o braku cynku. W większym stopniu wypadają włosy, które są słabe i wysuszone, a skóra staje się szara, zmęczona, odwodniona i pozbawiona blasku.
Osobami doświadczającymi objawów przesilenia wiosennego w największym stopniu są kobiety w okresie tzw. przekwitania, czyli menopauzy, ludzie cierpiący na miażdżycę, nadciśnienie tętnicze, w podeszłym wieku i meteopaci.
Co stosować na przesilenie wiosenne?
Znanych jest kilka skutecznych sposobów na przesilenie wiosenne. Jednakże zanim sięgnie się po farmaceutyki, warto skorzystać z domowych rozwiązań. Organizm powinno się dotleniać, dlatego wskazane jest częste wietrzenie pomieszczeń, w których spędza się czas, i przebywanie na dworze. Należy wygospodarować co najmniej 30 minut 3 razy w tygodniu na ruch poza domem. Spacery lub inna aktywność na świeżym powietrzu jest też okazją do dostarczenia organizmowi naturalnej witaminy D, której źródłem są promienie słoneczne. Osłabiony po zimie organizm nie powinien być zmuszany do zbytniego wysiłku. Należy wcześniej kłaść się na wieczorny odpoczynek i wystarczająco długo spać (najlepiej 7–8 godzin). Warto ograniczyć używki typu alkohol, papierosy czy kawa, a najlepiej całkiem z nich zrezygnować.
Na przesilenie wiosenne pomocna jest dieta. Organizm należy nawadniać. Dzienna dawka płynów nie powinna być mniejsza niż 2 l. Najlepiej spożywać niegazowaną wodę mineralną i ziołowe herbaty. Poleca się napar z aronii, jarzębiny, melisy, mięty i owoców róży oraz stosowanie żeń-szenia o właściwościach wzmacniających i energizujących. Należy ograniczyć spożywanie produktów wysokoprzetworzonych i wysokokalorycznych, a postawić na dietę lekkostrawną, w której powinny dominować warzywa i owoce.
Jakie witaminy stosować na przesilenie wiosenne?
Część objawów przesilenia wiosennego podyktowana jest pozimowym niedostatkiem witamin i minerałów. W aptekach dostępny jest szeroki wybór suplementów diety zapewniających optymalne wzmocnienie organizmu. Jednakże najlepsze są witaminy i minerały zawarte w żywności – są znacznie zdrowsze i bardziej efektywne od chemicznych odpowiedników.
Najlepsze na przesilenie wiosenne są witaminy z grupy B, C i D. Do naturalnych źródeł witamin z grupy B należą: produkty zbożowe, rośliny strączkowe (groch, fasola), mięso, drożdże, rzepa, mleko i jego przetwory, kapusta, soja, pieczarki, marchew i ziemniaki. Z kolei doskonałym źródłem witaminy C są: acerola, jarmuż, pietruszka, owoce róży, czarna porzeczka, koperek, papryka, brukselka i truskawki. Dużo witaminy D zawierają: łosoś, tuńczyk, sardynki, makrela, dorsz, śledź, węgorz, tran, wątroba, mleko i jego przetwory.
Organizmowi podczas przesilenia wiosennego należy dostarczać też minerały, takie jak:
- magnez – pestki dyni, kasza gryczana, płatki owsiane, orzechy;
- żelazo – chude mięso czerwone, drób, rośliny strączkowe, zielone warzywa, suszone śliwki, rodzynki;
- cynk – małże, ostrygi, wątroba wieprzowa, migdały, fasola, groszek zielony;
- potas – banany, suszone morele, awokado, pomidory.
Bibliografia:
1. Brzozowska A., Roszkowski W., Pietruszka B., Kałuża J., Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety, „Żywność: nauka - technologia – jakość”, 2005, 4(45), s. 5-16.
2. Brzozowska A., Wzbogacanie żywności i suplementacja diety składnikami odżywczymi - korzyści i zagrożenia, „Żywność: nauka - technologia – jakość”, 2001, 4(29), s. 16-28.