Karmienie niemowląt jest częstym problemem rodziców, szczególnie jeśli jest to ich pierwsze dziecko. W wątpliwość podawane są zarówno rodzaj, jak i częstotliwość spożywanych posiłków przez dziecko w kolejnych miesiącach jego życia. Istnieją niewielkie różnice w początkowym żywieniu pomiędzy niemowlętami karmionymi piersią a mlekiem modyfikowanym. Jednak schemat wprowadzania dodatkowych posiłków jest podobny.
Żywienie niemowląt przez pierwsze 6 miesięcy
Niemowlęta karmione piersią powinny spożywać posiłki „na żądanie”. U kobiet karmiących naturalnie niemożliwe jest dokładne określenie częstotliwości i ilości posiłków, ponieważ w zależności od pory dnia i wielu innych czynników skład, treściwość i objętość pokarmu są inne. Czasami niemowlę po przystawieniu do piersi nie domaga się jedzenia przez kolejne 3 godziny, a niekiedy konieczne jest przystawianie go co godzinę. Karmienie na żądanie to karmienie pozostawiające dziecku decyzję o tym, czy i kiedy chce jeść.
Istnieje wiele argumentów przemawiających za karmieniem piersią. Jednak niektóre kobiety mają bardzo duży problem z laktacją i niestety szybciej są zmuszone zrezygnować z tej metody karmienia. Według ekspertów optymalny czas karmienia piersią to 6 miesięcy, a najwcześniej powinno się odstawić dziecko po 4 miesiącach życia. W pierwszym półroczu poza mlekiem matki nie powinno się podawać żadnych innych płynów poza zalecaną witaminą D. Niektóre niemowlęta wykazują szybszą chęć wprowadzenia nowych pokarmów bądź wyniki badań wskazują na pewne niedobory, np. w gospodarce żelazem. Po wcześniejszych konsultacjach z lekarzem można wcześniej wprowadzić dodatkowy posiłek.
Dzieci karmione mlekiem modyfikowanym mają bardziej uregulowany tryb karmienia. Podawana im objętość jest stała, nie zmienia się skład pokarmu. Karmiąc w 1. półroczu życia dziecko mlekiem modyfikowanym oznaczonym cyfrą „1”, należy przestrzegać porcji i ilości podanej na opakowaniu. Średnio niemowlę w 1. miesiącu życia powinno otrzymać 7 porcji po 110 ml mleka dziennie. Po 1. miesiącu życia średnia spożyta ilość mleka to 6 porcji po 120–140 ml.
Żywienie niemowląt po 4. miesiącu życia
Po 4. miesiącu życia dziecka do jego jadłospisu można wprowadzać dodatkowe produkty, aczkolwiek nie trzeba jeszcze tego robić. Zasada jest taka, że wprowadza się pokarmy pojedynczo. Nie podaje się niemowlęciu od razu np. koktajlu wieloowocowego, ponieważ jeśli dostanie alergii lub jego przewód pokarmowy źle zareaguje na posiłek, nie będzie wiadomo, na co dokładnie wystąpiła dana reakcja.
Powszechnie mówi się, że powinno się najpierw wprowadzać warzywa, a dopiero potem owoce ze względu na ich przyjazny smak. Jest to pewnego rodzaju mit. Tak czy inaczej owoce wprowadzane są zaraz na początku. Jeśli nawet dziecko jest wybredne, to po słodkim owocowym posiłku może również nie chcieć znowu zjeść warzyw.
Po 4. miesiącu życia produktami, które można wprowadzić, są zmiksowane, gotowane warzywa, owoce, kaszki, kleiki, jajka, mięso. Swego czasu panowała teoria, że gluten nie powinien być wprowadzany przed 7. miesiącem życia. Obecnie odchodzi się od tak sztywnych norm żywienia i gluten w niewielkich ilościach również można już wprowadzić po 4. miesiącu życia. Dodatkowy posiłek powinien być tylko jeden. Resztę mają stanowić posiłki mleczne.
Żywienie niemowląt po 6. miesiącu życia
Po 6. miesiącu życia można zauważyć u dziecka kształtowanie się odruchów umożliwiających mu samodzielne jedzenie. Dodatkowo zaczynają pojawiać się zęby, co ułatwia niemowlakowi spożywanie pokarmów stałych. Niektóre dzieci już w 7. miesiącu życia wykazują chęć uczestniczenia w jedzeniu. Powinno się dać im do rączki np. chrupki kukurydziane czy inne produkty. W 7. i 8. miesiącu życia niemowlęcia ilość posiłków powinna wynosić około 5, z czego 3 powinny stanowić posiłki mleczne. U kobiet karmiących naturalnie należy wprowadzić 2 posiłki w ciągu doby, natomiast karmienie piersią może odbywać się nadal na żądanie.
Żywienie niemowląt po 8. miesiącu życia
Po 8. miesiącu życia niemowlęta karmione sztucznie nadal powinny otrzymywać 3 posiłki mleczne i 2 bezmleczne, w objętości około 200 ml na dobę. Jest to czas, kiedy kobieta powoli przygotowuje się do powrotu do pracy, a tym samym często odstawia dziecko od piesi. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zaleca się karmić dzieci nawet do końca 2. roku życia. Nie powinno się gwałtownie odstawiać dziecka od piersi. Należy to robić stopniowo. Przez pewien czas można karmić np. 1–2 razy dziennie, aż laktacja nie zacznie słabnąć. Nie wolno jednak po odstawieniu dziecka od piersi zacząć podawać mu regularnie mleka krowiego jako substytucji. Należy zakupić mleko „następne” modyfikowane. Poza posiłkami mlecznymi należy podawać dziecku:
- zmiksowane lub drobno posiekane mięso i ryby,
- gotowane lub surowe warzywa i owoce,
- sery, kefiry, jogurt naturalny,
- kasze, pieczywo.
