Waginoza bakteryjna należy do najczęstszych przyczyn nieprawidłowej wydzieliny z dróg rodnych u kobiet w wieku rozrodczych. Bardzo często nie wywołuje objawów chorobowych. Pochwa naturalnie zasiedlona jest przez pałeczki kwasu mlekowego, warunkujące optymalne (kwaśne) pH pochwy. Niekiedy dochodzi jednak do rozwoju innych bakterii, jak np. Mycoplasma hominis czy Gardnerella vaginalis, które wypierają fizjologiczne pałeczki kwasu mlekowego i powodują waginozę, czyli zapalenie bakteryjne pochwy. Waginoza bakteryjna kojarzona jest przede wszystkim z kobietami aktywnymi seksualnie, choć to nieprawda i nie uznaje się jej za chorobę przenoszoną drogą płciową. Inne czynniki predysponujące do jej pojawienia się to: rasa czarna, wkładka wewnątrzmaciczna i palenie papierosów.
Objawy waginozy bakteryjnej
Wiele kobiet nie zgłasza żadnych objawów waginozy bakteryjnej. Nie pojawiają się ani bolesność, ani świąd czy podrażnienie zewnętrznych narządów płciowych. Jedynym objawem zgłaszanym przez kobietę jest intensywny, rybi zapach wydzieliny pochwowej. W badaniu ginekologicznym lekarz stwierdza obecność rzadkiej wydzieliny o białej, jednorodnej barwie, która pokrywa ściany pochwy.
Jakie mogą być powikłania waginozy bakteryjnej?
Nie prowadzono badań mogących stwierdzić, czy bezobjawowa waginoza bakteryjna może skutkować rozległym zapaleniem narządów miednicy mniejszej, choć oczywiście może mieć na jego rozwój pewien wpływ. Zdarza się, że waginoza bakteryjna przyczynia się do powstania ropni po zabiegach przezpochwowych. Z pewnością duże powikłania może nieść waginoza bakteryjna u kobiet w ciąży. Zwiększa ona bowiem ryzyko poronień, porodów przedwczesnych, przedwczesnego pęknięcia wód płodowych czy zapalenia błony śluzowej macicy.
Nie można również zapomnieć o nierzeżączkowym zapaleniu cewki moczowej u mężczyzn będących partnerami seksualnymi kobiet z waginozą bakteryjną.
Polecamy: Grzybica pochwy (infekcja grzybicza) w ciąży – objawy, zagrożenia, leczenie
Rozpoznanie waginozy bakteryjnej
Rozpoznanie waginozy bakteryjnej odbywa się podczas badania ginekologicznego po stwierdzeniu co najmniej 3 z następujących cech:
- białe, jednorodne upławy z pochwy,
- w obrazie mikroskopowym obecność Clue cells, czyli komórek jeżowych,
- pH wydzieliny z pochwy powyżej 4,5,
- rybi zapach wydzieliny, szczególnie po podaniu roztworu zasady z 10% wodorotlenku potasu (KOH) do probówki z wydzieliną.
Poza tym można wykorzystać metodę barwienia wymazu z pochwy i oceny mikroskopowej (badanie bakteriologiczne pochwy). Jeśli dominują pałeczki Lactobacillus, mówi się o prawidłowym wymazie. Jednak pojawienie się dodatkowych bakterii patologicznych świadczy o pośrednim stanie chorobowym. Jeśli patologiczne bakterie dominują, wtedy rozpoznawana jest waginoza bakteryjna.
Leczenie waginozy bakteryjnej
Podjęcie leczenia jest konieczne u kobiet wykazujących objawy chorobowe, ciężarnych i poddawanych niektórym zabiegom. Domowe metody leczenia w tej jednostce chorobowej nie znajdują zbyt dużego zastosowania. Absolutnie odradza się wykonywania irygacji pochwy i stosowania żeli do kąpieli, szamponów czy środków antyseptycznych. Najlepiej w domu do higieny intymnej wykorzystuje się specjalne preparaty o neutralnym pH, przeznaczone do higieny okolic intymnych.
W leczeniu stosuje się metronidazol bądź klindamycynę. Można je podać doustnie bądź alternatywnie można włączyć do leczenia specjalne żele dopochwowe z metronidazolem bądź kremy dopochwowe z klindamycyną. Skuteczność tych metod jest porównywalna, choć ocenia się, że metronidazol ma mniejszy niż klindamycyna niszczący wpływ na pałeczki Lactobacillus.
Podczas leczenia metronidazolem nie wolno spożywać alkoholu. Warto powstrzymać się od współżycia, ponadto trzeba pamiętać, że klindamycyna może uszkodzić prezerwatywę. Leki stosowane w leczeniu waginozy bakteryjnej u kobiet również mogą być przyjmowane w czasie ciąży. Jedynie podczas karmienia piersią nie poleca się metronidazolu ze względu na jego przenikanie do mleka kobiecego. Dlatego w tej grupie kobiet najczęściej wybiera się dopochwowe leczenie klindamycyną jako metodę z wyboru.
Wykonywano badania wpływu leczenia partnerów seksualnych na częstotliwość nawrotu choroby. Jednak stwierdzono, że przeleczenie partnerów nie ma wpływu na częstość nawrotu. Dlatego też nie stosuje się rutynowego leczenia partnerów seksualnych.
