GGTP, inaczej gamma-glutamylotranspeptydaza lub glutamylotranspeptydaza, to enzym związany z błonami komórkowymi i występujący w całym organizmie. Jego największe stężenie znajduje się w wątrobie, nerkach i trzustce. Mniejsze ilości GGTP pojawiają się również w jelitach, śledzionie oraz płucach. Badanie jego poziomu od lat służy medycynie jako czuły wskaźnik do diagnozy wielu chorób wątroby i dróg żółciowych.
GGTP – rola w organizmie
GGTP jest jednym ze składników naturalnego mechanizmu obrony antyoksydacyjnej. Enzym w głównej roli odpowiada za rozkład aminokwasów i wybranych peptydów, dlatego jego zbyt wysoka lub niska aktywność wskazuje na nieprawidłowe funkcjonowanie organizmu i rozwijające się w nim choroby.
Jak wygląda badanie GGTP?
Aby sprawdzić aktywność GGTP w organizmie, konieczne jest pobranie krwi i jej analiza laboratoryjna. Badanie glutamylotranspeptydazy wykonuje się najczęściej wraz z innymi badaniami biochemicznymi krwi Na próby wątrobowe składają się: aspat, alat, ggtp, bilirubina całkowita, ALP, GGTP, LDH, cholinesteraza, HBs oraz HCV.
Przed pobraniem krwi należy być na czczo. Jeśli lekarz nie wskaże inaczej, badanie powinno wykonać się najlepiej między godziną 7:00 a 9:00. W dniu poprzedzającym badania najlepiej unikać tłustego pożywienia i alkoholu, które mogą znacznie zawyżyć wyniki. Do badania na stężenie GGTP jest potrzebna niewielka ilość krwi żylnej, pobieranej najczęściej z okolic stawu łokciowego.
GTTP – normy
W poszczególnych laboratoriach normy aktywności GTTP mogą znacznie się od siebie różnić, dlatego uzyskane wyniki należy skonsultować z lekarzem. Orientacyjne wartości prawidłowe wynoszą:
- 5 – 29 U/l (j.m/l) w przypadku kobiet,
- 5 – 38 U/l (j.m/l) w przypadku mężczyzn.
Pamiętajmy, aby wynik badania porównać z normami laboratorium, gdzie wykonywało się badanie GTTP!
Wysokie GTTP – dlaczego?
Hepatolodzy wymieniają szereg powodów podwyższonego GTTP, wśród których wskazują możliwość wystąpienia poważnych chorób, dotykających kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania organów.
Najczęściej źródłem podwyższonej aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy jest wątroba. Jeśli nie nadużywamy alkoholu, wysokie GTPP może świadczyć o cholestazie wewnątrz- i pozawątrobowej. Jest to zastój żółci potrzebnej do trawienia pokarmów, a zwłaszcza tłuszczów. Cholestaza jest najczęściej spowodowana obecnością kamieni w drogach żółciowych.
Podwyższone GTTP często występuje u osób stale zażywających leki, jako polekowe uszkodzenia wątroby.
U osób chorych na padaczkę wyniki badań mogą pokazać wzrost aktywności tego enzymu. Jest to następstwem zażywania leków przeciwepileptycznych, zawierających fenytoinę czy luminal. Podobny wpływ odnotowuje się w przypadku terapii ryfampicyną, stosowaną w leczeniu gruźlicy.
Aktywność enzymatyczna GTTP to bez wątpienia wskaźnik aktualnie toczących się chorób w organizmie. W niektórych przypadkach to badanie może okazać się diagnozą nowotworów wątroby! Te ostatnie mogą wystąpić najczęściej w przypadku znacznego zwiększenia (nawet o kilkanaście razy) aktywności GTTP.
Jak informują lekarze, wzrost aktywności tego enzymu w surowicy może być spowodowany nowotworami wątroby, ale również przerzutami do tego narządu ze zlokalizowanych w innych miejscach guzów.
GTTP – próby wątrobowe
Wykonanie badania aktywności gamma-glutamylotranspeptydazy wraz z pozostałymi badaniami, składającymi się na tzw. próbę wątrobową pozwoli na dokładniejsze zbadanie stanu wątroby. Dzięki niemu lekarz będzie mógł wykluczyć lub zdiagnozować wyżej wymienione choroby toczące się wokół wątroby czy dróg żółciowych. GTTP powyżej normy nie musi od razu oznaczać poważnych schorzeń.
Wpływ na aktywność enzymatyczną GTTP mają także: palenie papierosów, zapalenie płuc, zapalenie jelit oraz opłucnej i spożywanie alkoholu, którego nawet niewielkie dawki mogą wpłynąć na zwiększone stężenie. Aby zapobiec niebezpiecznym objawom towarzyszącym nadmiernej ilość GTTP w naszym organizmie, warto zawczasu ograniczyć spożywanie tłuszczów, prowadząc aktywny i higieniczny styl życia.
