Cystografia jest badaniem pęcherza moczowego za pomocą aparatu rentgenowskiego. Pozwala ocenić wielkość, wypełnienie, kształt pęcherza moczowego. U dzieci pomaga zdiagnozować wady układu moczowego i jest badaniem dodatkowym w nawracających infekcjach układu moczowego. Dzięki niej, poprzez ocenę wydolności zastawek moczowodowo-pęcherzowych, można wykryć np. refluks pęcherzowo-moczowodowy.
Cystografia mikcyjna u dzieci – przebieg badania
Badanie wykonuje się na opróżnionym pęcherzu. Wprowadza się odpowiedni cewnik do pęcherza moczowego i wstrzykuje środek cieniujący. Sama cystografia to zdjęcia rentgenowskie pęcherza wypełnionego środkiem cieniującym. Natomiast cystografia mikcyjna oznacza dodatkowe ilustrowanie opróżniania się pęcherza moczowego. Bardzo możliwe jest uczucie pieczenia w trakcie mikcji bądź po niej.
U kogo wykonuje się cystografię i cystografię mikcyjną?
Cystografia pozwala na uwidocznienie wszelkich guzów czy zmian w obrębie pęcherza moczowego, ponieważ wtedy pęcherz nie wypełnia się równomiernie. Jest pomocna w diagnostyce wszelkich wad układu moczowego obejmujących pęcherz moczowy. Jest to doskonałe badanie dla postawienia rozpoznania refluksu pęcherzowo-moczowodowego. Ze względu na współpracę najlepiej badanie to wykonuje się dorosłym. U dzieci starszych również często jest przeprowadzane, choć objawy i wstępne rozpoznania w tych dwóch grupach wiekowych mogą się różnić. Badanie jest rzadko wykonywane u niemowląt. Wynika to z kryteriów określających wskazania do niego. U dzieci cystografia mikcyjna wykonywana jest przy nawracających infekcjach układu moczowego. Dlatego też rzadko zdarza się, by już u niemowląt występowała konieczność jej przeprowadzenia.
Systematyzując wskazania do wykonania cystografii, należy wymienić:
- podejrzenie guzów pęcherza moczowego,
- urazy miednicy mniejszej,
- moczenie nocne u dzieci,
- podejrzenie przeszkody w odpływie moczu,
- podejrzenie wad wrodzonych układu moczowego,
- podejrzenie wstecznego odpływu moczu z pęcherza do moczowodów.
Przygotowanie do cystografii mikcyjnej
Przed badaniem należy opróżnić pęcherz. Ilość przyjmowanych płynów, leki i dieta bezpośrednio przed badaniem nie powinny odbiegać od codziennych zwyczajów. Konieczne jest udzielenie lekarzowi informacji na temat ciąży, uczulenia na środki cieniujące, objawów niepokojących.
Przeciwwskazania i powikłania cystografii mikcyjnej
Przeciwwskazaniami do wykonania cystografii są przede wszystkim alergia na środki cieniujące, ciąża, a także ostre zakażenie układu moczowego. Badanie należy do bezpiecznych, choć jest nieprzyjemne. Powikłania występują bardzo rzadko, a zalicza się do ich zakażenie układu moczowego, urazy cewki moczowej. Po badaniu chory odczuwa pieczenie i dyskomfort w obrębie ujścia cewki. Mocz może być różowy. Do objawów niepokojących, które wymagają pilnej konsultacji lekarskiej, należy wystąpienie po badaniu gorączki, problemów z oddawaniem moczu, krwiomoczu, skrzepów w moczu.
Wynik cystografii i jego interpretacja
Zdjęcia prezentują pęcherz moczowy – jego kształt, ściany, położenie, zarys, wielkość, nieprawidłowości anatomiczne. W przypadku zaburzeń w zakresie tych cech wypełnienie pęcherza jest nierówne. Jeśli dochodzi do refluksu pęcherzowo-moczowodowego, badanie pozwala na uwidocznienie cofania się kontrastu z pęcherza moczowego. Cystografia mikcyjna, czyli zdjęcia wykonywane podczas oddawania moczu, pozwalają na ocenę, czy pęcherz opróżnia się całkowicie, czy mocz nie zalega, czy wypływa równomiernie przez cewkę moczową.
